میترا شاطری - استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه شهرکرد
محبوبه جلودار - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد باستان شناسی،

جنگ‌افزارها از گذشته تا‌کنون نقش مهمی در تاریخ بشر ایفا کرده‌اند. خنجر، کارد و پیش‌قبض از جمله سلاح‌های تیغه‌دار بودند که در سطح جامعه، هم در میان نظامیان و هم در بین اشراف و مردم عادی ایران دورۀ صفوی در شرایط عادی استفاده می‌شدند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی جایگاه سلاح‌های تیغه‌دار همچون خنجر، کارد و پیش قبض، به استثنای شمشیر در سازمان نظامی و اجتماعی ـ فرهنگی این دوره‌ است. لذا پژوهش حاضر از طریق بررسی و مطالعۀ متون و منابع مرتبط همچون نگاره‌ها و همراه شواهد برجای مانده و موجود در موزه‌ها و مجموعه‌های داخل و یا خارج از ایران سعی در پاسخ‌گویی به این پرسش‌ها را دارد که: الگوی استفاده و کاربرد این سلاح‌ها در میان اقشار مختلف مردم در دوره صفوی چگونه و به چه شکل بوده‌ است؟ و از چه نقوش و شیوه‌هایی برای تزئین این دسته از سلاح‌ها استفاده شده‌است؟ این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی و از نوع مطالعه تاریخی؛ و با گردآوری اطلاعات به صورت میدانی ـ کتابخانه‌ای، به مقایسه و تحلیل داده‌ها پرداخته ‌است. یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد اهمیت این سه سلاح در میان نظامیان و دربار به یک اندازه نبوده و میزان استفاده از نقوش تزئینی نیز در این سلاح‌ها بسیار متنوع و مختلف بوده است.

سلاح‌های تیغه‌دار, دورۀ صفوی, خنجر, کارد, پیش‌قبض