حسن آرم کان - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه
فاطمه مدرسی - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه

ترجمه­های زیادی از رباعیات خیّام به زبان کردی در دست است که مترجمان تلاش کرده­اند معانی دقیق و مفاهیم زیبای سروده­های خیّام را به زبان کردی برگردانند. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی و با جمع‌آوری داده‌ها به شیوۀ کتابخانه‌ای انجام گرفته و در پی آن است سه ترجمۀ کردی رباعیات خیّام یعنی، ترجمه­های «کامران بدرخان»، «گوران» و «هژار» را بررسی ­کند. تحقیق در مورد ترجمه­های مذکور مشخص­کرد ترجمۀ کامران عالی بدرخان به شیوۀ تحت‌اللفظی و نثر است و مترجم به سبب عدم آشنایی با معانی ثانوی کلام خیام و ظرافت­های شعری او، نتوانسته لحن و زبان خاص خیّام را به زبان کردی منتقل کند. گوران نیز در ارائۀ تصویری متناسب با ادب و فرهنگ کردی از اشعار خیّام موفق عمل نکرده و ترجمۀ او جایگاهی شایان توجه در میان مخاطبان کردزبان نیافته است. اما در ترجمۀ هژار که از نوع آزاد یا ارتباطی است، مترجم ضمن انتقال نگاه خیّام به جهان بیرون و درون، روح کلّی و پیام اصلی و ویژگی­های معنایی و صوری از قبیل وزن و قالب، لحن کلام و استواری سخن این حکیم نامی را به خوبی به زبان کردی برگردانده و همین امر ترجمۀ هژار را رساتر و مقبول­تر از بقیه ساخته­است.

رباعی, خیّام, ترجمه, بدرخان, گوران, هژار