احمدرضا بنایی اسماعیلی - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی و پژوهشگر و کارشناس مدیریت شهری

محله بخش جدایی ناپذیر ساختار اجتماعی، اقتصادي، مدیریتی و کالبدي شهر ایرانی - اسلامی می باشد.ویژگیهاي محله اي (خودگردانی، استقلال نسبی، خودیاري و عدالت اجتماعی) در دوران معاصر به سبب استاندارد سازي و هم شکل سازي محلات معانی خود را از دست داده، و معاصر سازي مفهوم محله مختص مداخله در کالبد و استخراج الگوهاي کالبدي از محلات شهرهاي سنتی میباشد. مقاله حاضر فراي این رویکرد بوده و با هدف ارائه پیشنهاداتی به منظور فراهم آوري شرایط لازم و در خور زمان به منظور دستیابی به ویژگی هاي محله ایرانی - اسلامی به تحریر در آماده است. به همین منظور، براي بهره بردن از نتایج تحقیقات موجود با روش اسنادي به جمع آوري اطلاعات اولیه پرداخته و با استفاده از منابع کتابخانهاي به ویژگیهاي اصلی ماهیت اداري - اجتماعی محلات پرداخته میشود. بنا بر تحلیل منابع و اسناد، خودگردانی محلات و عدم دخالت مستقیم دولت در امورات محله اي عامل شکل گیري هویت هاي محله اي، خودیاري، خودگردانی، و همبستگی ساکنین بوده است. دگرگونی ماهیت اداري - اجتماعی محلات در یک قرن گذشته از دو عامل اصلی تاثیر پذیر بوده است: 1. حکومت مبتنی بر قانون و مفهوم شهروندیت ملی؛ 2. وضع ضوابط و مقررات و انحلال نظام هاي عرفی - محله اي. اگرچه بسیاري از ویژگیهاي محله ایرانی - اسلامی در شهرسازي معاصر دست یافتنی نمی باشد اما سیاست گزاري هاي شهري میتوانند در جهتی سوق داده شوند که شرایط لازم به منظور دستیابی به این ویژگیها را فراهم آورند. راهکارهاي ارائه شده در پایان مقاله میتواند منجر به ایجاد محلات خودگردان و خودیار با احساس مسئولیت پذیري و تعلق خاطر بالاي ساکنین شود. راهکارهایی که لزوما کالبدي نبوده اما مطمئنا در باززنده سازي کالبد و عملکرد محلات جدید تأثیرگذار خواهند بود

محله, شهر ایرانی - اسلامی، اداره محلات، نظام های عرفی، معاصرسازی