مهدی سلامی - دانشجوی دکتری روابط بین الملل

اروپا تاکنون به دلیل وابستگی های ساختاری نتوانسته است در مسائل مهم خاورمیانه نقش موثری داشته باشد. اما تحولات اخیر در خاورمیانه این منطقه را بعنوان یکی از حساسترین حوزه های ژئوپلیتیک جهان مطرح کرده است. در این راستا اتحادیه اروپا باید برای این نقش آفرینی به مواردی چون شناخت ماهیت مسائل و بحرانهای خاورمیانه و عوامل موثر در آنها، و شناخت تحولات جوامع این منطقه توجه کند. مهمترین تهدیدهایی که از سوی خاورمیانه منافع اروپا را تهدید میکند، عبارتند از: تروریسم، تکثیر تسلیحات هستهای و کشتار جمعی، و کشمکش های منطقه ای. اتحادیه اروپایی در راستای کسب منافع خویش بر آن می شود که پاسخی به این گونه تهدیدها بدهد؛ پاسخی که در حد توان اقتصادی و نظامی در جهت کسب منافع خود باشد. هر گونه پاسخ به بحرانهای خاورمیانه بر کسب منافع اتحادیه اروپایی تاثیر بسزایی میگذارد، بدان معنا که بخشی از تهدیدها، بر منافع اروپا تاثیر میگذارد اما مهمتر از خود بحران پاسخ به بحران است که منافع آن را بسیار متاثر از خود میکند. در کنار مسائلی همچون تضمین عرضه انرژی، مقاومت در مقابل هرگونه تغییر ساختاری که منجر به بی ثباتی و افزایش مهاجرت گردیده و هم چنین حل بحران فلسطین بخصوص با توجه به جو اسلام گرایانه بوجود آمده در کشورهای عربی و سرنگونی تعدادی از حکومت های هم پیمان غرب در منطقه باعث می شود که اتحادیه اروپا بیش از پیش در راستای تامین منافع حیاتی خود به مسائل خاورمیانه توجه ویژه مبذول نماید. از این رو تلاش میکند با سیاستهای کوتاه مدت (روی کار آوردن حکومت های طرفدار غرب و هدایت جو بوجود آمده به سمت منافع خویش) و در بلندمدت تامین امنیت و ثبات در منطقه سیاستگذاری نموده و این نشان از جایگاه ویژه منطقه خاورمیانه در سیاست خارجی اروپا می باشد.

اتحادیه اروپا، خاورمیانه، امنیت، تروریسم، بحران منطقه ای.