سیدعباس احمدی - استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران.
نیلوفر اهرون - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران.

طرح مسئله: بدون شناخت محیط پیرامونی و نظم و معادلات حاکم بر آن دستیابی به اهداف، امنیت و منافع ملی غیر ممکن و در صورت امکان مستلزم سعی و خطای بسیار، اتلاف منابع و هزینه های سنگین و احتمالا جبران ناپذیر خواهد بود. عدم توسعه یافتگی و وجود شکاف رفاهی میان شهرهای مرزی با شهرهای مرکزی نوعی حاشیه و متن را ایجاد کرده است که این امر بر ضرورت شناسایی عناصر و عوامل دخیل در این نواحی می افزاید. استان سیستان و بلوچستان در منطقه ای واقع شده که به دلیل خصوصیات جغرافیایی همواره مورد بی توجهی حکومت بوده است، لذا در طول دوران پدیده ی مواد مخدر در این ناحیه شکل گرفته است؛ بنابراین بررسی عناصر و عوامل درون استان همچنین بررسی عناصر و عوامل بیرونی دخیل، میتواند در ریشه یابی شکل گیری پدیده ی شوم مواد مخدر، اتخاذ تصمیمات لازم و همچنین برای کاستن از تصادمات احتمالی در آینده مفید واقع شود.روش پژوهش: پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش شیوه ی جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و مبتنی بر کتب، نشریات داخلی، پایان نامه ها و اسناد و مدارک میباشد و برخی از قسمتهای تحقیق نیز حاصل برداشتهای نگارنده از میان متون و شواهد موجود است.یافته ها: یافته های پژوهش مشتمل بر دو بخش اصلی درون استان و بیرون استان است، که هر بخش، خود دارای زیرشاخه های: عناصر طبیعی، عناصر انسانساخت کالبدی، عناصر انسان ساخت اجتماعی و عوامل میباشد.نتیجه گیری: نتیجه ی پژوهش گویای آن است که شکل گیری پدیده ی قاچاق مواد مخدر تحت اثر طیف گستردهای از عناصر و عوامل درونی و بیرونی میباشد. همجواری ایران با مهمترین تولیدکننده ی مواد مخدر دنیا، وجود شرایط خاص جغرافیایی و اقلیم حاکم بر این استان، تنوع مسائل قومی، نژادی و حتی مذهبی و همچنین بی ثباتی سیاسی- اجتماعی و دخالت قدرت های بیگانه همگی دست به دست هم داده اند تا این معضل ابعاد پیچیده تری به خود گیرد.

سیستان و بلوچستان، توسعه، موادمخدر، امنیت.