ملیحه اخباری - دانشجو کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر شریعتی، دانشگاه فردوسی، مشهد
سیدهادی زرقانی - دانشیار جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر شریعتی، دانشگاه فردوسی، مشهد
مسعود مینائی - استادیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر شریعتی، دانشگاه فردوسی، مشهد

مقدمه: امنیت مرزی به معنای جلوگیری از هرگونه اعمال خلاف قانون در طول مرزهای یک کشور و قانونی کردن تردد اشخاص وحمل و نقل کالا و حیوانات اهلی با رعایت ضوابط قانونی و از طریقدروازه های مجاز مرزی است. تلاش همه حکومت ها این است تاحد امکان مرزهای آن ها جز در برخی گذرگاه های توافق شده و مجاز غیرقابل نفوذ باشد. عوامل متعددی بر امنیت مرزهای یک کشور تاثیر می گذارند، از مهم ترین عوامل موثر بر کارکرد امنیتی مرزها، طرح ها و سیاست هایی است که کشورها در مورد کنترل مطلوب و موثر مرزهای خود به کار می برند. در این بین، مکان گزینی دقیق پاسگاه ها و مراکز انتظامی مرزی یکی از مهمترین عوامل موثر در کنترل و مدیریت مطلوب مرز و استقرار امنیت در مرز و مناطق مرزی می باشد.هدف و روش تحقیق: این پژوهش در صدد بررسی و تحلیل عوامل موثر بر مکان گزینی پاسگاه های مرزی با استفاده از نرم افزارهای سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. جهت استخراج، بررسی و تحلیل اطلاعات مورد نیاز از تصاویر ماهواره لندست، سنجندهOLI در سال2018، نرم افزار ENVI5.3 و فنون سنجش از دور و همچنین نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی((GIS و سیستم استنتاج فازی و ahp استفاده شده است.نتجه گیری: در نهایت نقشه خروجی در سه کلاس کاربری های مناسب، متوسط و نامناسب طبقه بندی گردیده است. شایان ذکر است برای انجام تحلیل ها از 13 معیار؛ کاربری اراضی، شیب، حریم خط مرزی، حریم پاسگاه های موجود، حریم مناطق حفاظت شده، دسترسی به جاده ها، حریم شهر، حریم روستا، خطوط انتقال نیرو، پهنه های آبی، آبراهه ها، خط آهن و گسل استفاده گردیده است.

امنیت مرزی، پاسگاه، سنجش از دور، سیستم اطلاعات جغرافیایی، RS & GIS