محمد رضا صیدی - دانشجوی دکتری، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران.
مسعود برادران - دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران.
مسعود یزدان پناه - دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران.

بروز بحران­ های جدی ناشی از رفتار­های غیر اخلاقی در کشاورزی، اهمیت نهادینه ­سازی کشاورزی اخلاقی را بیش از پیش نمودار ساخته است. به دلیل آن­که کشاورزان مهم ­ترین علت بروز رفتار غیر اخلاقی در فعالیت ­های کشاورزی هستند، هم­اکنون بذل توجه و ارائه آموزش به آن ­ها در مورد حصول کشاورزی اخلاقی به هدفی مهم تبدیل شده است. روش ­های متعددی به‌منظور ایجاد توافق بین تمامی دست‌اندرکاران بخش کشاورزی جهت تدوین برنامه ­های حمایت از محیط ­زیست در کشاورزی وجود دارد؛ اما یکی از کاربردی ­ترین این روش­ ها، روش ارزشیابی پاسخگو است. لذا هدف تحقیق حاضر، تدوین دستورالعملی جهت دگرگونی در اطلاعات، بینش­ ها و مهارت ­های تمامی ذی­نفعان مربوطه در روستای تلبومه استان خوزستان بوده است. کشاورزان هدف از روستای تلبومه شهرستان باوی بودند که با استفاده از نمونه ­گیری گلوله ­برفی ۱۵ نفر از آن ­ها انتخاب شدند. مداخله ‏گر­ها از کارشناسان مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان باوی و پرسنل بخشداری مرکزی باوی بودند که برای همکاری در فرآیند پژوهش، پنج نفر از آن ­ها برگزیده شدند.نتایج تحقیق، کاهش اختلاف قدرت میان ذی­نفعان، بهبود ارتباط متقابل و تناسب در الگوهای عمل ذی­نفعان را به‌عنوان سه رکن اصلی برای تغییر باور­های اصلی و تحقق یادگیری دو حلقه ­ای، معرفی نمود. مدل عملیاتی تحقیق تأیید نمود که به‌منظور نیل به رفتار اخلاق ­محور با محیط ­زیست هم روستاییان و هم سایر مداخله ­گران نیاز انکارناپذیری به آموزش و یادگیری دارند. به‌منظور نیل به این نوع یادگیری، بازدید­های صحرایی کشاورزان از واحد­های تولیدی رعایت کننده اصول کشاورزی اخلاقی، به‌عنوان روش نمایش نتیجه، پیشنهاد می ­شود.

اخلاق در کشاورزی, یادگیری دو حلقه ای, ارزشیابی پاسخگو, تلبومه, پایداری