ایمان روستا - استادیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه یزد، یزد، ایران
مهدی دوستکامیان - دکترای اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

برهمکنش جو-اقیانوس به دلیل انتقال تکانه انرژی تأثیر به سزایی در سیستم‌های جوی ایفا می‌کند. در این میان نوسانات سطح دریا اثرات متنوعی بر تغییرپذیری عناصر اقلیمی دارد. هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل اثرات ناهنجاری‌های دمای سطح دریای سیاه بر دما و بارش غرب و شمال غرب ایران است. برای این منظور دمای سطح آب پهنه آبی دریای سیاه () از سایت NCEP/NCAR اخذ شده است. بعد از استخراج ۱، آمار بارش روزانه دما و بارش ۱۰۸ ایستگاه برای در پهنه غرب و شمال غرب کشور طی دوره آماری ۱۳۴۱ تا ۱۳۹۰ به‌دست‌آمده. سپس به کمک ضریب همبستگی پیرسون رابطه دما و بارش شمال غرب با ناهنجاری‌های مثبت و منفی دمای سطح دریای سیاه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که ناهنجاری‌های مثبت دمای سطح دریای سیاه بیشتر دمای غرب کشور را تحت تأثیر قرار داده است به‌طوری‌که ضریب تغییرات مکانی دما در زمان حاکمیت ناهنجاری‌های منفی دریای سیاه بیشتر بوده است. این در حالی است که دمای شمال غرب کشور بیشتر با ناهنجاری‌های منفی در ارتباط است. در مورد بارش وضعیت متفاوت است به‌طوری‌که بارش در پهنه غرب و شمال غرب بیشتر با ناهنجاری‌های منفی دمای سطح دریای سیاه ارتباط دارد که در این میان استان‌های غربی بیشتر تحت تأثیر قرار دارند. در زمان ناهنجاری‌های مثبت تنها استان‌های اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی آن ‌هم به‌طور ضعیفی تحت تأثیر ناهنجاری‌های مثبت دمای سطح دریای سیاه می‌باشند.

دمای سطح دریای سیاه (SST ), دما و بارش ایران, ناهنجاری مثبت و منفی, غرب و شمال غرب