محمدعلی برادران - دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث
علیرضا عبدالرحیمی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل استادراهنما

با نگاهی گذرا به آموزه های وحیانی قرآن درباره آداب معاشرت می توان به دو دسته احکام سلبی و ایجابی اشاره کرد. به این معنا که برخی از این آداب متوجه ترک برخی از رفتارهاست و برخی دیگر نیز رفتارهایی است که می بایست به عنوان رفتارهای درست و سالم مورد توجه قرارگرفته و بر آن اهتمام ورزیده شود. در قرآن دست کم می توان هفت معیار و ملاک برای معاشرت های انسانی شناسایی کرد: ایمان ، تقوا، صداقت و راستگویی، صلاح و درستکاری، عرف عقلایی و خرد جمعی و سیره خردمندان درکنار معیار مصلحت و مصالح عمومی و خصوصی و هجرت از محیط ناسالم به محیط سالم اجتماعی. این ملاک ها زمانی که رابطه مختص مومنان است اهمیتی ویژه پیدا می کند. رحمت در واقع اساس و مبنای روابط در بین مومنان است. اصل کلی رحمت در روابط به چهار بخش روابط اجتماعی، روابط اخلاقی روابط اقتصادی، روابط حقوقی تقسیم می گردد. در این مقاله در پی باز شناسی معنا و مفهوم دین وکیفیت زندگی اجتماعی با روش توصیفی و تحلیل محتوایی متن وگرد آوری اطلاعات کتابخانه ای سعی شده است به سوالات موجوده در حوزه اجتماعی بطور مجمل پاسخ دهد.

آداب معاشرت، روابط اجتماعی، رابطه ی دینی، ارتباط مومنان.