زینب امیدیان - استادیار گروه تاریخ تشیع، دانشکده الهیات، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران،
برات اله حمیدی منش - دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ تشیع دانشگاه حکیم سبزواری

از دیرباز سبک زندگی اسلامی، مهمترین بخش گفتار و نوشتار مسلمانان بوده است. از آثار مهمی که به این موضوع پرداخته، نهج البلاغه است که به استفاده مطلوب از اوقات فراغت توجه کرده است. با این حال، هنوز خطبه های امام علی(ع) درباره مفهوم فراغت، مورد توجه جدی پژوهشگران قرار نگرفته است. مساله مقاله حاضر، از یکسو تبیین دیدگاه امام علی(ع) درباره زمان فراغت و از سوی دیگر تحلیل تاریخ اجتماعی شیعیان از زاویه فراغت بر مبنای نهج البلاغه است. رویکرد اتخاذ شده دراین پژوهش، تحلیل تاریخی5 خطبه ها و نامه های امام علی (ع) است.در این نوشته، نخست به بررسی اوضاع فرهنگی و اجتماعی زمانه امام علی(ع) پرداخته میشود تا علت توجه امام علی(ع) به این موضوع روشن شود و پس از آن محتوای خطبه ها و نامه های امام علی(ع) بررسی و تبیین خواهد شد. یافته های این مقاله نشان میدهد که امام علی(ع) مولفه هایی را تولید میکند که پاسخگوی نیازهای زمانه باشد از جمله این مولفه ها، عبادت، سفر، تفریح، کار، مهمانی ، صله رحم و معاشرت است که هرکدام از آنها عامل مهمی در جلوگیری از بروز ناهنجاری و نابسامانی در جامعه محسوب میشود.

امام علی(ع)، نهج البلاغه، تاریخ اسلام، فراغت