محبوبه اسدی - دانشجوی دکترای رشته فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه شهید باهنر کرمان
سیدحمیدرضا علوی - دکترای فلسفه تعلیم و تربیت، گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنرکرمان
مراد یاری دهنوی - دکترای فلسفه تعلیم و تربیت، گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنرکرمان

امروزه شاهد گسترش روزافزون فعالیت جنبش های نوظهور معنوی هستیم. رواج تعالیم اینگونه گروه های معناگرا و اقبال گسترده به آموزه های آنها از یک سو و آسیب ها و پیامدهای جبران ناپذیری که برخی از آنها در بسیاری از جوامع به جای گذاشته اند از سوی دیگر؛ ضرورت و اهمیت توجه دقیق تر صاحبنظران و انجام تحقیقات بیشتر در این حوزه را آشکار می سازد. از همین رو این پژوهش در ابتدا مفهوم معنویت و دو رویکرد دینی و غیر دینی به آن و نیز مفهوم معنویت اسلامی را مورد بررسی قرار داد. سپس ضمن بررسی برخی از مؤلفه ای مهم دیدگاه اُشو که بنیانگذار یکی از جنبشهای معناگرای نوپدید است؛ به مقایسه دیدگاه او درباره هستی، انسان و ابزار شناخت با دیدگاه مولانا که از نامدارترین عارفان مسلمان است، پرداخت تا بدین ترتیب بستر مناسبی برای آشکارشدن وجوه تفاوت دیدگاه این دو اندیشمند فراهم شود. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که تعالیم اُشو مغایرتی اساسی با آموزه های مولانا در این حوزه دارد که این امر خاستگاه فکری و جهانبینی متفاوت این دو و نیز تفاوت دو رویکرد غیر دینی و دینی به معنویت را آشکار میسازد.

جنبش های نوپدید معنوی، هستی شناسی، انسان شناسی، شناخت شناسی، ا4شو، مولانا