محمد افشار - دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و حقوق اسلامی
محدثه معینی فر - استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

آنچه در اذهان عمومی و حتی مجامع علمی، در مورد ارتباط حوزه فرهنگ و امنیت وجود دارد، عدم تعریف ارتباطی وثیق بین این دو حوزه است. مؤید این مطلب، تعاریفی است که از این دو واژه صورت گرفته وغالبا0 فرهنگ را محدود به حیطه دانستنیها، اعتقادات، هنرها و اخلاقیات و غیره کرده است و امنیت را نیز محدود به حیطه امنیت نظامی میکند. به تبع همین نوع نگاه محدود است که تهاجم فرهنگی، مقوله ای امنیتی محسوب نشده و راهکارهای مقابله با آن نیز عادی وغالبا0 غیر مؤثر طراحیشده است. البته در سالهای اخیر مفاهیمی مانند امنیت فرهنگی نیز جزء اقسام امنیت طرح شده اند. بنابراین، این مفهوم بر اساس ارتباط وثیق امنیت و فرهنگ با یکدیگر بیان نشده وصرفا0 از جهت تأثیر فرهنگ بر امنیت ملی موردتوجه قرارگرفته است. پژوهش حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی در پی پاسخگویی به این سؤال است که چه نسبتی بین مفهوم امنیت و فرهنگ وجود دارد و آیا میتوان تعریفی جامع ومانع برای تهاجم فرهنگی ارائه داد؟ نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد با استفاده از فقه میتوان وجوه امنیتی فرهنگ و تهاجم فرهنگی و راهکارهای فقهی مقابله با تهدیدهای امنیتی را نیز برشمارد و درنهایت »راه اندازی نهادی حکومتی درزمینه امربه معروف و نهی از منکر« را به عنوان مهمترین راهکار فقهی مقابله با ابعاد امنیتی تهاجم فرهنگی بیان نمود.

امنیت، فرهنگ، امنیت فرهنگی، تهاجم فرهنگی، فقه