طاهره راستین - دانشجوی کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران
محسن نورائی - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث. دانشکده الهیات و معارف اسلامی. دانشگاه مازندران. بابلسر. ایران
سیدمحسن موسوی - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث. دانشکده الهیات و معارف اسلامی. دانشگاه مازندران. بابلسر. ایران

نادیده انگاری جایگاه و حقوق زنان از دیرباز در جوامع انسانی مطرح بوده است. این امر ناپسند گاه از سوی متدینان و با بدفهمی، تحریف و جعل متون دینی صورت پذیرفته است. شناسایی و پیرایش این موارد از ادبیات دینی سهم مهمی در معرفی درست تعالیم اسلام دارد همان گونه که تلاشی درخور ستایش در راستای ارتقای جایگاه زنان محسوب می گردد. نوشتار حاضر می کوشد تا برخی از این نمونه ها را در آثار استاد شهید مرتضی مطهری (ره) به بحث نشیند. هر چند علامه مطهری اثر حدیثی مستقل نداشته و به عنوان یک محدث شناخته نمی شود اما ژرفای آگاهی ها دینی و تخصص و تبحر او در زمینه علوم اسلامی سبب شده تا مواردی از احادیث جعلی درباره زنان را بررسی و ابعاد آن را روشن نماید. نتیجه پژوهش حاضر نشان می دهد که استاد مطهری (ره) در آثار خود به برخی از روایات موضوع و جعلی بویژه احادیث موضوع درباره زنان اشاره کرده و با تکیه بر معیارهایی همچون مخالفت با قرآن، مخالفت با سنت و سیره معصومین علیهم السلام و مخالفت با تاریخ و عقل و منطق و .... به نقد و بررسی آنها پرداخته است. برخی از این موارد عبارتند از : جواز توجه به زن سوگلی، مدح دفن دختران، تقلید از عقیده دینداری پیرزنان و نذر حضرت لیلا مادر حضرت علی اکبر در کربلا. نتیجه پژوهش حاضر در حوزه مباحث نقد حدیث و نیز مطالعات مربوط به نظام معرفتی و حقوقی زن در اسلام کاربرد آشکار دارد

جایگاه زنان، احادیث موضوع، علامه مطهری (ره)، معیارهای وضع