زهره رهسپار
کیوان صالحی

سند تحول بنیادین جمهوری اسلامی ایران، چشم انداز و نقشه راهی جهت ساخت هویتی توسعه مدار در نظام آموزشی کشور است، ولی مفاد این سند در اجرا و عمل، مورد بی مهری قرار گرفته است. بر همین اساس انجام فعالیت های آینده پژوهانه می تواند زمینه ی گفتمان تحول آفرین و درک عمیق تری از این سند را در سطوح مختلف آموزش و پرورش در راستای شفاف سازی و قابل دفاع نمودن آن ایجاد نماید و در صورتی که سند در مواردی دچار کاستی یا ناهماهنگی بین ارکان و اجزایش باشد، موجباب آگاهی، فراخوانی و تجدیدنظر آن را فراهم آورد. لذا هدف از انجام این پژوهش شناسایی و استخراج روندهای تحولی-آموزشی تأثیرگذار بر مدیریت مدارس ابتدایی، از سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران است که با رویکردی آمیخته، ابتدا با استفاده از روش تحلیل محتوای اولزاید به استخراج روندهای تحولی-آموزشی (بخش کیفی) و سپس از طریق آزمون فریدمن به اولویت بندی روندهای تأثیرگذار بر مدیریت مدارس ابتدایی (بخش کمی) از نظر خبرگان تعلیم و تربیت و در نهایت به بررسی و مقایسه آن با روندهای آموزشی کشورهای پیشرو در آموزش و پرورش بر اساس پیشینه تحقیق پرداخته است. روندهای تحولی-آموزشی سند تحول بنیادین دارای اشتراکات بسیاری نسبت به روندهای آموزشی و پیشران های تغییر در کشورهای پیشرو است و در مواردی تناقض اساسی با روندهای جهانی دارد. از نظر خبرگان این پژوهش روندهایی چون «استقرار نظام اخلاقی و اعتقادی مبتنی بر اسلام» ، «ایجاد شبکه ای از محیط های یادگیری» ، «اصلاح و به روزآوری روش های تعلیم و تربیت با تأکید بر روش های فعال، گروهی و خلاق» و.. بر مدیریت مدرسه بیشترین تأثیر را دارد