شاهین توللی - کارشناس ارشد آبخیزداری دانشگاه یزد کارشناس اداره کل منابع طبیعی استان فارس

یكی از مهمترین عمليات ذخيره و استفاده بهينه از نزولات آسمانی اجرای پروژه هلالی های آبگير در عرصه های مستعد این پروژه می باشد. هلالي های آبگير با توجه به اجرای آن كه به صورت تلفيقی با كاشت گياهان همراه است كه به همين دليل به عنوان یک پروژه زیست سازه ای قلمداد می شود. كه با اهداف كنترل و استفاده بهينه از رواناب های سطحی و عمليات حفاظت آب و خاک اجرا می شود. شناخت آیتم ها و مناطقی كه این پروژه قابل اجرا بوده و كارایی بهتری داشته است دغدغه بسياری از كارشناسان اجرایی مي باشد. در این مقاله كوشش كردیم تا ابتدا شناختی كلی از پروژه هلالی ابگير ارائه گردیده و سپس با توجه به تجربيات كارشناسان و برداشت ها و ارزیابی انجام شده پس از اجرای آن روش های و مناطق مستعد جهت اجرای آن را مشخص كنيم. هلالي های آبگير به صورت خاكریزهای بسيار كوتاه و به شكل كمانی و قوسی ایجاد می گردد. ابعاد هلالي های آبگير به درصد شيب و همچنين ميزان رواناب وابسته است. هلالي های آبگير در مناطق با بارندگی بين 600 - 200 ميليمتر، شيب ( 60 > s > 4 درصد) ميزان پوشش كمتر از 30 درصد با وضعيت فقير تا خيلی فقير و دارای خاک كم عمق تا نيمه عميق قابل اجرا می باشد. از مهمترین مزایای هلالي های آبگير نسبت به پروژه های بزرگ كنترل سيلاب، پایين بودن هزینه آبگيری، اثرگذاری در بهبود كمی و كيفی پوشش گياهی، كنترل روان آب های سطحی، آسان بودن اجرا و عدم آثار منفی زیست محيطی و همچنين كاهش تبخير آب از درون خاک می باشد.

هلالی آبگیر، ذخیره نزولات، زیست سازه ای، خفاظت آب و خا ، مدیریت منابع آب