محسن عسگری - دانشگاه اراک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه علوم دامی، اراک، ایران
مهدی خدایی مطلق - دانشگاه اراک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه علوم دامی، اراک، ایران
مهدی کاظمی بنچناری - دانشگاه اراک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه علوم دامی، اراک، ایران
وحید واحدی - دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه علوم دامی، اردبیل ، ایران

هدف: هدف از این پژوهش بررسی تاثیرعصاره­ی دانه­ی خرنوب به‏عنوان آنتی­اکسیدانت طبیعی بر کیفیت اسپرم قوچ نژاد فراهانی پس از یخ­‏گشایی بود. مواد و روش‏ها: در این تحقیق از پنج راس قوچ نژاد فراهانی (وزن: 5±60 کیلوگرم)، دو بار در هفته توسط واژن مصنوعی اسپرم­گیری شد. به‏منظور از بین بردن اثرات فردی دام­ها انزال آن­ها به‏نسبت مساوی باهم مخلوط شدند. سطوح مختلف عصاره­ی دانه­ی خرنوب (صفر، 05/0، 1/0، 15/0 و 2/0 میلی­لیتر) به رقیق کننده بر پایه زرده تخم­مرغ-تریس افزوده شد. نمونه­ها بعد از طی مراحل سرد سازی و پر شدن در پایوت‏ها، در بخار ازت منجمد شده و تا زمان ارزیابی در ازت مایع نگه‏داری شدند. پس از یخ‏گشایی و 5 دقیقه انکوباسیون در دمای 37 درجه سانتیگراد فراسنجه­های کیفی اسپرم نظیر جنبایی، جنبایی پیش‌رونده، زنده­مانی (تست ائوزین- نگروزین)، سلامت‌ غشا (تست ‌هاست) و همچنین ریخت­شناسی اسپرم­ها (تست هانکوک) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج: نتایج نشان داد که سطح 05/0 میلی­لیتر ازعصاره­ی دانه­ی خرنوب به‏طورمعنی­داری سبب بهبودی فراسنجه­های اسپرم همچون تحرک، زنده­مانی، یک‏پارچگی غشای پلاسمایی و ریخت­شناسی درمقایسه با گروه شاهد شد (01/0P<). نتیجه‏گیری: نتایج نشان داد که افزودن 05/0 میلی­لیتر از عصاره­ی دانه­ی خرنوب به رقیق­کننده بر پایه‌ی تریس- زرده­ی تخم­‌مرغ برای فریز و یخ‌گشایی اسپرم در قوچ نژاد فراهانی احتمالا می­تواند مفید باشد.  

عصاره‌ی دانه, قوچ, ‌ اسپرم, آنتی­‌اکسیدانت