نجمه دری - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان
محمدنور قائدزاده خمیری - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور مرکز شیراز

پیشگویی در میان عناصر گوناگون حماسه عاملی است که گره از داستان های حماسی می گشاید و گرشاسب نامه که بعد از شاهنامه توس دومین اثر بزرگ حماسی ایرانی است، از جمله آثاری است که پیشگویی های متعدد در آن نمودهای فراوانی دارد. مقالۀ حاضر قصد دارد پیشگویی های گوناگون گرشاسب نامه را بررسی، تحلیل و دسته بندی نماید. این مقاله به روش توصیفی تحلیل نگاشته شده است. پیشگویی های گرشاسب نامه را از جهت شخص پیش گویی کننده و یا محتوا و نوع ادبی آن به نه دسته می توان تقسیم کرد که عبارتند از: راوی دانا (۱۴ مورد)، حکیم، موبد، برهمن (۴ مورد)، ستاره شمری (۸ مورد)، شهریاران (۳۲ مورد)، پهلوانان (۶۵ مورد) خاندان شهریاران (۱۳ مورد)، افراد عادی (۹ مورد)، رجز (۱۱ مورد)، گمان (۵ مورد). همان گونه که مشاهده می شود به دلیل نقش آفرینی و دارای بودن دیالوگ های بیشتر، عمدۀ پیشگویی ها مربوط به پهلوانان و شهریاران است که شخصیت های اصلی حماسه را تشکیل می دهند.

پیشگویی، گرشاسبنامه، حماسه، اسدی توسی