مژگان خان مرادی - دانشجوی دکترای باستان شناسی دانشگاه تهران

تاکنون درباره موسیقی و آلات مورد استفاده در دورۀ اشکانی، پژوهش چندانی صورت نگرفته؛ حال آنکه منابع تاریخی و به ویژه داده های باستان شناختی موجود، اطلاعات ارزنده ای در این خصوص در اختیار قرار می دهند. پیکرک ها، پلاک های سفالی، صحنه های چک شده بر روی ریتون ها و نقاشی های دیواری، از مهم ترین منابع موسیقی اشکانی به شمار می روند؛ به طور کلی سازهای این دوره در سه دستۀ اصلی سازهای بادی (نی، دو نی و فلوت)، سازهای زهی (گیتار، تار، تنبور، چنگ و عود) و سازهای ضربی (دف، طبل و سنج) قابل بررسی هستند. این سازها به صورت انفرادی و یا با سازهای دیگر به وسیلۀ گروه های دو یا چند نفره نواخته می شدند. اشکانیان موسیقی در رزم، مراسم مذهبی، بزم و مراسم رسمی استفاده کرده و نمی توان از نقش مهم گوسان ها در این امر غافل بود؛ زیرا آنان در انتقال تاریخ شفاهی این دوره و روایات مختلف، نقش اساسی داشته و در اجتماع و دربار جایگاه مهمی داشته اند.

اشکانی، موسیقی، آلات موسیقی، گوسان