شمس الدین نجمی - دانشیار دانشگاه شهید باهنر کرمان
سعیده قره چاهی - دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه شهید باهنر
سینا میرشاهی - دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه شیراز

سفرنامه نویسی در مورد سرزمین ایران پیشینه ای طولانی دارد، اما در قرن نوزدهم افزایش رقابت های بین المللی و استعماری بین دول مقتدر و ورود ناخواستۀ ایران به اقتصاد جهانی، باعث توجه بیشتر غریبان به سرزمین ایران و در نتیجه افزایش سفرنامه نویسی شد. سفرنامه ها به مثابۀ یک منبع دست اول تاریخی، از این حیث که به جزئیات زندگی و اوضاع و احوال مردم در مناطق شهری و روستایی ایران پرداخته اند، دارای اهمیت فراوانی می باشند. روستاها از جمله مناطقی بودند که به علت بافت سنتی و آداب و رسوم متفاوت، بیشتر مورد توجه سفرنامه نویسان غربی قرار گرفته اند. از جمله این سفرنامه ها، سفرنامۀ آنتونی اسمیت است. آنتونی اسمیت با پرداختن به اوضاع اجتماعی و اقتصادی روستانشینان کرمان، تصویری از فقر، بیماری و اعتیاد روستاییان را گزارش می دهد. سفر اسمیت به کرمان مصادف با دورۀ وزارت دکتر مصذق است که فعالیت های سیاسی و حزبی این دوره به اوج خود رسیده و ایران مورد تحریم انگلستان و غرب قرار گرفته است. آنتونی اسمیت در سفرنامه اش بدون اشاره به اشتغال ایران به دست منفقین، طی جنگ جهانی دوم و همچنین تحریم نفتی انگلستان در پدید آمدن این وضعیت، وضع موجود روستانشینان کرمان را طبیعی و از ویژگی های کشورهای توسعه نیافته قلمداد می کند. با عنایت به مطالب فوق، پرداختن به اوضاع اجتماعی و اقتصادی روستانشینان کرمان از نوآوری های این پژوهش است. روش تحقیق در ان پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی است.

سفرنامه، آنتونی اسمیت، کرمان، روستانشینان