علی نجات بخش اصفهانی - دانشیار و مدیر گروه مدیریت و تمدن اسلامی، پیام نور تهران .
علی اصغر نگهداری - دانشجوی دکترای مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، قم

هدف اصلی از تشکیل جامعه اسلامی، تشکيل تمدن اسلامی و رسیدن به حیات طیبه است و امربه معروف و نهی از منکر از پایه های اصلی این تمدن عظیم است. مقام عظمای ولایت به چهار مؤلفه اصلی یعنی نماز، زکات، امربه معروف و نهی از منکر به عنوان ترجمان ساخت و هندسه ی نظام اسلامی اشاره کرده اند و تأکید می نمایند امر به معروف و نهی از منکر تضمین کننده حیات طیبه در نظام اسلامی و در ایجاد و حفظ تمدن اسلامی نقشی حساس و پررنگی دارند. موضوع این تحقیق تبیین ویژگی ها و بایسته های واجب تمدن ساز بوده و سؤال اصلی تحقیق عبارت است از شاخص های اصلی عملیاتی کردن این واجب تمدن ساز چیست و میزان اهمیت هر کدام، چگونه است. محققین با طراحی مدل ۷ لایه ای نقش هر کدام از مسئولين (اعم از مسئولین، حاکمان، دستگاه های ذی ربط، آمران و..) را روشن نموده و اثر هر کدام از شاخص ها را تعيين نموده اند. روش این تحقیق پیمایشی است و با استفاده از توصیف و تحلیل داده با نرم افزار آماری spss و روش kmo انجام شده است. جامعه آماری قرآن و نهج البلاغه، روایات و بیانات امامين انقلاب و سندهای موجود و کتب و آثار ذی ربط می باشد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که ۷۷٪ از داوران میزان اهمیت را خیلی زیاد و ۵۱٪ در حد متوسط و ۴۴٪ در حد ضعيف ارزیابی کرده اند؛ و در پیشنهادات خروجی تحقیق به نقش آموزش و مهارت های انجام این فریضه فراموش شده اشاره، شبکه سازی و عامل بودن حاکمان تأکید شده و با صراحت اعلام نموده اند تنها راه تمدن سازی عمل به بایسته های این واجب تمدن ساز است.

واجب تمدن ساز، اهتمام حاکمان، لایه های اثرگذار، مدینه فاضله