مریم السادات نبوی میبدی - استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه میبد

علامه طباطبایی ماهیت «دعا» و نحوه ی «تأثیر» آن در نظام خلقت را از منظر فلسفی و کلامی مورد تتبع قرار داده است. بهنظر ایشان، دعا یک ابزار مؤثر در جهان است که مقوم معنایی آن جلبتوجه دعوت شونده به سمت دعاکننده است و سؤال ودرخواست داعی میتواند یکی از غایات دعا باشد، نه خود دعا. فرآیند استجابت، به عنوان تعبیری از تأثیر دعا به صورت نظام-مند، بدون تعارض با دیگر اسباب خلقت در مراتب طولی عالم خلقت، مورد تبیین است. از سوی دیگر نظام علیت به عنوانقانون لایتغیر خلقت و معجزه، به عنوان پدیدهای که با اسباب غیرعادی محقق می شود، هیچ ناسازگاری با تأثیر دعا ندارد ودعا خود یک علت است که معالیلی ازجمله تأثیراتش در نظام خلقت دارد.

دعا، استجابت، علیت، معجزه، علامه طباطبایی