زهرا سلطانی - کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه ازاد اسلامی، واحد شیراز
محمدحسین انصاری حقیقی - استادیار فقه و حقوق دانشگاه ازاد اسلامی واحد شیراز

رسیدگی قضایی- که روش عمده حل اختلاف محسوب می شود- نتوانسته نیازهای طرفین اختلاف را برآورده سازد. شبه دادرسی یک فرایند مسالمت آمیز حل وفصل اختلاف است که هدف اصلی آن قرار دادن مدیران ارشد طرفین در یک محیطیاست که نقاط ضعف و قوت اختلاف آنها موردتوجه قرار گیرد و از نتیجه احتمالی طرح اختلاف نزد دادگاه، مطلع گردند. اعتقادبر این است که در این روش تجار بر خطرات طرح اختلاف نزد دادگاه تمرکز خواهند کرد و وقت و هزینه ای که رسیدگی قضاییدر بر دارد و همچنین پی بردن به درصد برنده شدن در دادگاه، موجب خواهد شد طرفین به مصالحه دست یابند. در این مقالهدر صد هستیم که به این سوال پاسخ دهیم که چگونه می توان شبه دادرسی در حقوق تجارت بین الملل را با عقد صلح وتحکیم در حقوق خصوصی ایران مقایسه کنیم؟ در پاسخ به این سوال به نظر می رسد بررسی قوانین داخلی و منابع فقهینشان می دهد که قانون گذار در قوانین مختلف ازجمله قانون مدنی، قانون آیین دادرسی مدنی و اخیراً در قانون آیین دادرسیکیفری به برخی روش های جایگزین حل وفصل اختلاف همانند سازش، داوری و میانجیگری پرداخته است. این مقررات علاوه براینکه مستند قانونی موضوع محسوب می شود، حکایت از مشروعیت شرعی این شیوه ها نیز دارد. به طوریکه در برخی از آیاتقرآن کریم و روایات مؤکداً بر حل وفصل مسالمت آمیز اختلاف تأکید شده است. در فقه اسلامی، نظر مشهور بر مشروعیت قاضیتحکیم است.

شبه دادرسی، حقوق تجارت بین الملل، عقد صلح، و تحکیم ، حقوق خصوصی ایران