محمدمهدی هاتف - موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
حسین شیخ رضایی - استادیار گروه ترویج علم، مرکز تحقیقات سیاست علمی

گودمن نخستین کسی بود که به معمایش درباره استقرا پاسخ داد، هرچند پاسخی نسبی‌گرایانه که زمینه‌ای شد برای پروژه برساخت‌گرایی وجودشناختی‌اش. واقع‌گرایانی که دغدغه حفظ معرفت استقرایی را داشتند اما کوشیدند با نقد راه حل او و ارائه راه حلهای بدیل اعتبار قاعده استقرا و نتیجتا معرفت استقرایی را بازیابی کنند. در اینجا من سه واکنش جکسون، الدر و گادفری‌اسمیت را به معما و راه‌حل گودمن بررسی می‌کنم. این ارزیابی با محوریت ایدۀ انواع طبیعی انجام می‌شود، ذیل این پرسش که آیا این ایده (با فهمی‌واقع‌گرایانه) می‌تواند راهی برای حل معمای گودمن به روی ما باز کند یا خیر؟ واکنش جکسون را به پشتوانۀ نقدهای الدر و گادفری‌اسمیت به نقد می‌کشم. پس از آن به سراغ راه‌حل الدر می‌روم و نشان خواهم‌داد پیشنهاد او حاوی نوعی مصادره‌به‌مطلوب است. سپس راه‌حل گادفری‌اسمیت را بررسی خواهم‌کرد، که در واقع نوعی بازسازی از راه حل جکسون است، با این تفاوت که به‌جای مفهوم پردازی فلسفی، به قواعد روش‌شناسی آماری توسل جسته‌است. به عقیدۀ من این پیشنهاد از یک سو پیشنهاد خوبی برای حل معمای گودمن است، و از سوی دیگر قویا نیز بر فرض انواع طبیعی تکیه دارد. اما در عین حال نمی‌تواند راه‌حل خود گودمن را از حیّز انتافع ساقط کند؛ راه‌حلی که از قضا به لحاظ متافیزیکی نیز سبکتر است.

معمای جدید استقرا, گودمن, واقع‌گرایی, انواع طبیعی, روش آماری