ابوالفضل شایان نوش ابادی - استادیار رفتار حرکتی، گروه علوم ورزشی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه جهرم، جهرم، ایران
محمدعلی دولتی - استادیار ژنتیک پزشکی، مرکز تحقیقاتی بیوشیمی و تغذیه در بیماری های متابولیک، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کاشان، کاشان، ایران
عبدالصالح زر - دانشیار فیزیولوژی ورزش، گروه علوم ورزشی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

مقدمه: عامل رشد عصبی مشتق شده از مغز (BDNF) یکی از فراوان­ترین عوامل نروتروفیک در مغز فرد بالغ است و با رشد، شکل‌­پذیری سیناپسی، یادگیری، حافظه و تسهیل فرآیندهای شناخنی در ارتباط است. وجود چندریختی Val66met در کدین ۶۶ ژن BDNF، ترشح این پروتئین را دچار اختلال می­کند. لذا هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر چندریختی تک­نوکلئوتیدی عامل رشد عصبی مشتق ­شده از مغز بر نمره و بهره­ حافظه بود. روش کار: صد دانشجوی مرد بومی از دانشگاه­ کاشان (میانگین سنی 20/2±60/21) به صورت تصادفی انتخاب شدند. پس از استخراج DNA ژنومیک، انجام واکنش زنجیره پلی­مراز (PCR) با استفاده از پرایمر رو به ­جلو 5-ACTCTGGAGAGCGTGAAT-3 و پرایمر معکوس 5-ATACTGTCACACACGCTG-3، تایید صحت محصول PCR با استفاده از ژل الکتروفرز 5/1 درصد و در نهایت تعیین توالی با استفاده از آنالیزگر ABI PRISM 7000 Sequencing، تعدادی از آنها فاقد چندریختی Val66met و تعدادی دیگر تحت­تاثیر این چندریختی (حامل متیونین) شناسایی شدند. سپس با استفاده از آزمون حافظه وکسلر، نمره­ و بهره­ حافظه شرکت­‌کنندگان مورد آزمون قرار گرفت. در نهایت داده­‌ها با استفاده از نرم­‌افزارSPSS  تحلیل شد.  یافته‌­ها: نتایج نشان داد افراد فاقد چندریختی در نمره­ و بهره­ حافظه به صورت معناداری بهتر از حاملان متیونین بودند (001/0P<). بررسی خرده مقیاس‌­های وکسلر نشان داد که این برتری بیشتر متاثر از خرده مقیاس­‌های حافظه­ منطقی و یادگیری تداعی بود. نتیجه­‌گیری: به ‌طور کلی نتایج نشان از تأثیر چندریختی Val66met بر بهره­ حافظه دارد، به‌ گونه‌ای که وجود این چندریختی در برخی از افراد احتمالاً از طریق اختلال در ترشح BDNF توانایی آنها نسبت افراد فاقد این چندریختی را تضعیف می‌کند.

Single nucleotide polymorphism, Brain-derived neurotrophic factor, Met-carriers, Memory, چندریختی تک نوکلئوتیدی, عامل رشد عصبی مشتق ­شده از مغز, حاملان متیونین, حافظه