فهیمه عبادی نیا - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد
فاطمه اقراریان - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران

تراکم به عنوان یکی از مهمترین شاخص های پایداری فرم شهر که از آن با عنوان شدت کاربری زمین نیز یادمی شود در بسیاری از پژوهش ها به عنوان عاملی تاثیرگذار بر الگوهای سفر ساکنین شناخته شده است.به طوریکه افزایش انواع تراکم های جمعیتی، شغلی و مسکونی و غیره باعث کوتاه تر مسافت طی شده باخودروهای شخصی (VKT) می شود و کاهش انتشار آلاینده های کربنی بخش حمل و نقل را در پی خواهدداشت. هدف اول مقاله حاضر بررسی تاثیرگذاری انواع تراکم بر مسافت سفر خودروهای شخصی است. اینکار با رویکردی کمی و به روشی توصیقی- تحلیلی از طریق آزمون همبستگی پیرسون و مدل رگرسیون چندمتغیره انجام شده است. در مرحله دوم با استفاده از روش جاپای بوم شناختی وضعیت مناطق شهر مشهدبه لحاظ تولید (CO(2 و (CO(2e مشخص گردید و در نهایت رابطه همبستگی و رگرسیونی بین تراکم های شهریبا EF هر منطقه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد رابطه معناداری بین افزایش تراکم و کاهشVKT و نیز کاهش جاپای بوم شناختی برقرار است. در این میان تراکم های شغلی بیشتر ازسایر انواع تراکمبر الگوهای سفر ساکنین مشهد نقش دارد. تراکم شغلی دارای ضریب همبستگی 790 / 0- با VKT است و درمدل رگرسیون چند متغیره نیز با R(2)=0/749 بیشترین ضریب تغییرات را بر جاپای بوم شناختی شامل میشود. بنابراین می توان با توزیع متعادل تر تراکم های شغلی در سطح مناطق ، مسافت سفرهای با خودروشخصی را کاهش داد و جهت تقویت الگوهای کم کربن تر حمل و نقل برنامه ریزی کرد.

تراکم، حمل و نقل کم کربن، جاپای بوم شناختی ، شهر مشهد