مهدی شهرکی - استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و علوم انسانی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، چابهار، ایران
سیمین قادری - استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و علوم انسانی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، چابهار، ایران

زمینه و هدف: یکی از عواملی که می­تواند تأثیر متفاوت مخارج سلامت خصوصی و عمومی را بر وضعیت سلامت و امید به زندگی بیان کند، نرخ جانشینی مخارج خصوصی و عمومی سلامت است؛ لذا هدف این مطالعه برآورد بازدهی نسبت به مقیاس، سهم و کشش جانشینی مخارج سلامت خصوصی و عمومی در ایران است. روش پژوهش: مطالعه حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی و کاربردی است که با استفاده از روش‌های حداقل مربعات خطی و غیرخطی، سهم و کشش جانشینی مخارج سلامت خصوصی و عمومی در سطح ملی را طی سال­های 17-2000 بررسی می‌کند. داده­های مطالعه از نوع سری زمانی سالانه است و از وب سایت بانک جهانی استخراج شدند. جهت تخمین مدل اقتصادی از نرم‌افزار Stata 14 استفاده شده است. یافته ­ها: نتایج نشان داد که در مدل‌های غیرخطی و خطی تابع سلامت ایران، کشش جانشینی مخارج سلامت عمومی و خصوصی به ترتیب برابر با 0/30 و 0/17 است. بازدهی نسبت به مقیاس در مدل‌های غیرخطی و خطی به ترتیب برابر با 0/07و 0/15 برآورد شد. سهم مخارج سلامت عمومی بر امید به زندگی در مدل غیر­خطی 54 درصد، در مدل خطی برابر با 53 درصد و سهم مخارج سلامت خصوصی در این مدل­ها نیز به ترتیب برابر با 46 و 47 درصد برآورد شدند. نتیجه ­گیری: مخارج سلامت عمومی و خصوصی در ایران جانشین ضعیف یکدیگر هستند و افزایش توأم این مخارج سلامت منجر به افزایش امید به زندگی در جامعه می­شود. بازدهی کاهنده نسبت به مقیاس در افزایش مخارج سلامت عمومی و خصوصی بر امید به زندگی در ایران وجود دارد. همچنین سهم مخارج سلامت عمومی در افزایش امید به زندگی بیشتر از سهم مخارج سلامت خصوصی در ایران است.

Public & private health expenditures, Elasticity of substitution, Life expectancy, مخارج سلامت عمومی وخصوصی, کشش جانشینی, امید به زندگی