پریوش خلیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی فناوری اطلاعات، گروه مهندسی سیستم، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
محمدرضا رسولی - استادیار، گروه مهندسی سیستم، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
محمد فتحیان - استاد، گروه مهندسی سیستم، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

زمینه و هدف: با ظهور پرونده‌های الکترونیکی سلامت و توسعه فناوری‌های مرتبط، گرایش جدی به سمت رویکردهای داده‌مبنایی که با بهره‌گیری از روش‌هایی نظیر یادگیری ماشین، داده‌کاوی و فرآیندکاوی به بهبود رویه‌های بالینی می‌پردازند، شکل گرفته‌ است. از این رو هدف از این مطالعه ابتدا شناسایی رویکردهای مذکور و سپس ارائه دسته‌بندی جامعی از آن‌هاست. روش پژوهش: جهت کشف دانش مرتبط با سؤال پژوهش از روش مرور نظام‌مند استفاده گردید. جستجوی مطالعات مرتبط در پایگاه اسنادی web of science به عنوان یک پایگاه جامع و معتبر انجام شد که 1536 انتشار علمی سال‌های 19- 2000  را دربرداشت. با غربالگری نتایج مذکور بر اساس تناسب عنوان با معیارهای ورودی و خروجی، 184 مقاله منتج گردید. در غربالگری نهایی با بررسی چکیده و متن کامل این مقالات و همچنین به‌وسیله ارزیابی آن‌ها مبتنی بر ارتباط با زمینه مورد مطالعه و نیز کیفیت شواهد ارائه شده، 84 مطالعه باقی ماند. در نهایت سنتز نهایی بر روی شواهد استخراج شده از این مقالات انجام گرفت. یافته‌ها: با بررسی شواهد شناسایی شده، 4 دسته کلی "رویکردهای مبتنی بر رویداد"، "هوشمندسازی فرآیند"، "سیستم­های دانش بالینی" و "کنترل و پایش داده‌مبنا" به عنوان رویکردهای داده‌مبنایی که برای مدیریت کیفیت فرآیندهای بالینی می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند شناسایی گردید. نتیجه گیری: نتایج مرور نظام‌مند نشان داد رویکرد مبتنی بر رویداد بیشترین کاربرد را در بین مقالات مختلف داشته است. همچنین رویکرد هوشمندسازی فرآیند از باقی رویکردها جدیدتر بود و از این رو می‌تواند زمینه مناسبی برای پژوهش‌های آتی باشد. نتایج حاصل از این مطالعه می‌تواند در تکمیل دستورالعمل‌های مرکز حاکمیت بالینی به‌کار گرفته شود.

Data analysis, Quality control, Systematic review, تحلیل داده, کنترل کیفیت, مرور نظام‌مند