الهام خانپور-علیکلایه - گروه محیط زیست، دانشکده محیط زیست، کرج، ایران و گروه مهندسی پالایش زیستی، دانشکده مهندسی فناوری های نوین، پردیس زیراب، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
علی پرتوی نیا - گروه مهندسی پالایش زیستی، دانشکده مهندسی فناوری های نوین، پردیس زیراب، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
احمد طالبی - گروه محیط زیست، دانشکده محیط زیست، کرج، ایران
حسین کرمانیان - گروه مهندسی پالایش زیستی، دانشکده مهندسی فناوری های نوین، پردیس زیراب، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

زمینه و هدف: ترکیبات نفتی یکی از عوامل اصلی آلودگی محیط‌های آبی محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر روش‌های بیولوژیکی به‌عنوان روشی دوستدار محیط‌زیست و مقرون‌ به‌صرفه در کنار روش‌های فیزیکی و شیمیایی برای پاک‌سازی محیط‌های آلوده مورد استفاده قرار گرفته‌ است. اخیرا روش‌ تثبیت سلولی درون حامل‌های هیدروژلی به‌دلیل مزایایی نظیر سهولت کنترل میکروارگانیزم‌ها، تماس غیرمستقیم آلاینده و سلول‌، افزایش مقاومت سلول‌ها در برابر تنش‌ها و استفاده مجدد و متوالی مورد توجه قرار گرفته‌‌ است. اهداف اصلی این تحقیق، معرفی روش الکترواسپری به‌منظور کاهش سایز دانه‌های آلژینات کلسیم جهت استفاده در سامانه تثبیت سلولی و مقایسه میزان تجزیه‌ زیستی نفت‌خام سنگین توسط سویه‌  Bacillus licheniformisدر دو حالت سلول‌ آزاد و تثبیت ‌شده هستند. روش بررسی: سویه‌ تجزیه‌کننده نفت‌خام، از منطقه‌ آلوده‌ نفتی جزیره‌ خارک جداسازی ‌شده و توانایی این سویه در حالت‌های آزاد و تثبیت ‌شده، در شرایط محیطی متفاوت (pH برابر با 5، 7) و غلظت نفت‌خام (1500، ppm 3500) بررسی شد. روش الکترواسپری برای تولید دانه­های آلژینات و روش وزن‌سنجی و کروماتوگرافی گازی جهت اندازه‌گیری میزان حذف نفت‌خام استفاده شد. یافته‌ها: بیشترین میزان حذف نفت‌خام (61 درصد) مربوط به سلول‌های تثبیت ‌شده در محیط خنثی و غلظت نفت‌ppm  3500 بود. تجزیه‌زیستی نفت‌خام پس از 14 روز، توسط سلول‌های تثبیت ‌شده با اختلاف معنی‌داری (0/05p<) نسبت به سلول‌های آزاد بیشتر بوده و تثبیت سلولی مقاومت میکروارگانیزم‌ها در برابر شرایط محیطی را افزایش داده است. نتیجه‌گیری: با استفاده از روش الکترواسپری با کاهش سایز دانه‌ها، می‌توان بر مشکلات انتقال جرمی سامانه تثبیت سلولی فائق آمد و این سامانه می‌تواند به‌عنوان جایگزین مناسبی برای سامانه سلول‌های آزاد در تصفیه پساب استفاده شود.

Biodegradation, Wastewater treatments, Crude oil, Cell immobilization, Free cell, تجزیه ‌زیستی, تصفیه پساب, نفت‌خام, تثبیت‌ سلولی, سلول آزاد