محمد رضوانی - گروه محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه پیام نور، واحد تهران شرق، تهران، ایران
سحر طبیبیان - گروه محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه پیام نور، واحد دماوند، تهران، ایران
عطاءاله ویسی - گروه محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه پیام نور، واحد تهران شرق، تهران، ایران

زمینه و هدف: این مطالعه به‌منظور ارزیابی ریسک ایمنی و بهداشتی پالایشگاه گاز ایلام و بررسی کارایی روش تاپسیس در ارزیابی ریسک انجام گردیده است. روش بررسی: پس از شناسایی 955 مورد خطر، با بهره‌گیری از معیارهای میزان مواجهه، شدت و احتمال وقوع و استفاده از روش تاپسیس، ریسک‌های محاسبه شده به تفکیک در بخش‌های ایمنی و بهداشت رتبه بندی گردیدند. نظر به عدم امکان تعیین سطح ریسک با استفاده از روش تاپسیس، به این منظور از روش FMEA استفاده و عدد ریسک (RPN) گزینه‌ها محاسبه گردید. یافته‌ها: در ارزیابی ریسک ایمنی، آسیب‌های جانی، مالی، سوختگی و مرگ ناشی از آتش سوزی در اثر نگهداری مواد قابل اشتعال در انبار، با عدد مشابهت به راه حل ایده آل (Cli) به میزان 0/56 به‌عنوان بالاترین ریسک ایمنی مشخص گردید. در ارزیابی ریسک بهداشتی، مسمومیت و تاثیر بر سلامت کارکنان ناشی از عوامل میکروبی در اثر استفاده از مواد غذایی منقضی در طبخ غذا در واحد رستوران و همچنین آسیب‌های تنفسی رانندگان در اثر استنشاق و نشت گاز در ناحیه فرایندی و تردد رانندگان واحد نقلیه در سایت با Cli برابر با  0/66 به‌ عنوان بالاترین ریسک‌ها مشخص گردیدند. نتیجه‌گیری: تاپسیس به‌عنوان یک روش نوین، قابلیت به‌کارگیری در رتبه بندی و ارزیابی ریسک صنایع را داراست. کلیه ریسک‌ها در سطح متوسط و پایین قرار گرفته و علیرغم ضرورت تعیین اقدامات کنترلی، در وضعیت اضطراری قرار ندارند.

Risk assessment, Ilam gas refinery, Safety, Health, TOPSIS, ارزیابی ریسک, پالایشگاه گاز ایلام, ایمنی, بهداشت, تاپسیس