صدیقه محقق

از مهم­ترین مسائل در بحث نکاح، مسئله ولایت پدر و جد پدری در نکاح دختران باکره، بالغه و رشیده است. این مسئله، در علم فقه و حقوق مطرح است. در این نوشتار، این موضوع از جنبه­ فقهی بررسی می­شود. استمرار ولایت پدر و جد پدری بر دختر باکره رشیده در امر ازدواج، از مسائلی است که به علت کثرت روایات، مورد اختلاف فقهاست. اختلاف فقها در این است که ولایت پدر و جد پدری در نکاح باکره، بالغه­ رشیده تا چه حد است؟ هدف از این نوشتار، آگاهی جامعه از این است که پد و جد پدری، به صرف ولایت­داشتن، نمی­توانند دختران را با اجبار، به ازدواج درآورند و دختران نیز نمی­توانند بدون اجازه پدر ازدواج کنند. از پژوهش حاضر به دست می­آید که مجموع اقوال فقها را می­توان در پنج قول جمع­بندی کرد. منشأ اختلافات فقها، تکثر و تنوع روایات است. از میان اقوال پنچ­گانه، بسیاری از فقهای امامیه، قول استقلال باکره بالغه رشیده در امر ازدواج را، از متقدمان و متأخران اختیار کرده­اند. بنابراین، ضروری دانستن اجازه از پدر یا جد پدری، به معنای پذیرش قول استمرار ولایت پدر یا جد پدری نیست، بلکه مصالح و ضرورت­های اجتماعی، قانون­گذار را وادار کرده تا آن را اعتبار کند. برخی از فقها نیز برای رعایت احتیاط، تحصیل اجازه پدر یا جد پدری را مطلوب دانسته­اند.

ولایت, باکره, بالغه, رشیده, نکاح, فقه امامیه, استقلال