محمد رضا یوسف زاده - دانشگاه بوعلی
مرتضی شاه مرادی - دانشگاه بوعلی

این پژوهش با هدف ارائه مدل برنامه درسی تربیت سیاسی بر اساس ساحت تربیت اجتماعی-سیاسی سند تحول بنیادین برای دانش‌آموزان دوره متوسطه اول با رویکرد کیفی انجام شد. نمونه مورد مطالعه بر اساس روش نمونه‌گیری هدفمند و بر اساس قاعده رسیدن به حد اشباع در تحقیقات کیفی، با حضور 14 نفر صاحب­نظران حوزه برنامه‌ریزی درسی و تربیت سیاسی، 9 نفر اعضا گروه تألیف کتاب‌های درسی و 6 نفر از سرگروه‌های معلمان، صورت گرفت. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته می‌باشد. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش‌های تحلیل محتوای مقوله‌ای و مضمون استفاده شد. نتایج نشان داد مبانی فلسفی برنامه درسی تربیت سیاسی رئالیسم اسلامی؛ نظریه مطلوب برنامه درسی، نظریه تحول‌گرا؛ ساختار مفهومی برنامه درسی تربیت سیاسی شامل عدالت، عزتمندی، قانون­مداری، انتخاب، مسئولیت‌پذیری، شناسایی وظایف نهادهای سیاسی، مشارکت، میهن‌دوستی؛ ساختار سازمان‌دهی برنامه، تلفیقی (وحدت در درون یادگیرنده) و ساختار نحوی برنامه درسی تربیت سیاسی تفسیری و انتقادی است. به دنبال این یافته‌ها کیفیت عناصر نه‌گانه مورد بررسی و تائید صاحب‌نظران قرار گرفت و در نهایت نتایج نشان داد دروس مطالعات اجتماعی، فارسی، مهارت‌های نگارشی و فرهنگ و هنر از بیشترین پتانسیل برای پرداختن به برنامه درسی تربیت سیاسی در دوره متوسطه اول برخوردارند. در نتیجه می‌توان گفت که جامعیت و توجه به عناصر مؤثر برنامه درسی فوق‌الذکر می‌تواند به بهبود سطح دانش، نگرش و بینش سیاسی دانش آموزان متوسطه اول کمک کند. 

Political Curriculum, Political Education, Junior High School, undamental Transformation Document of Education., برنامه درسی, تربیت سیاسی, متوسطه اول, سند تحول بنیادین آموزش و پرورش