علیرضا فیاضی - گروه اقتصاد؛ دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری؛دانشگاه سمنان؛ سمنان، ایران
قهرمان عبدلی - دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
اسمعیل ابونوری - استاد اقتصاد دانشگاه سمنان

بر اساس آمارهای منتشرشده توسط بی‌‏پی، ایران دارای بیشترین منابع گاز طبیعی در دنیا است. در اختیار داشتن این منابع موجب می‌شود که ایران توانایی بالقوه برای حضور مؤثر در بازارهای بین‌المللی گاز طبیعی داشته باشد. یکی از مهم‌ترین بازارهایی که می‌تواند مقصد صادرات گاز طبیعی ایران از طریق خط لوله باشد، بازار گاز طبیعی اروپا است. بازار اروپا به دلیل حضور کشورهای صنعتی و کمبود منابع گاز طبیعی، بزرگ‌ترین بازار گاز طبیعی بشمار می‌آید. برای حضور در این بازار دو موضوع بایستی موردتوجه قرار گیرد، اولاً صادرات گاز طبیعی ایران به این بازار با استفاده از خط لوله تنها از مسیر ترکیه امکان‌پذیر است و ثانیاً روسیه به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده گاز طبیعی به اروپا دارای قدرت بالای چانه‌زنی در این بازار است؛ بنابراین برنامه‌ریزی برای حضور در بازار اروپا بایستی با در نظر گرفتن نحوه تعامل با این دو کشور انجام شود. در این مقاله با استفاده از ادبیات بازی شبکه، اثر تشکیل ائتلاف بین ایران و روسیه، بر قدرت چانه‌زنی ایران در ورود به بازار اروپا موردبررسی قرارگرفته است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده در این مقاله، به دلیل اهمیت خطوط لوله در مبادلات گاز طبیعی، ترکیه قدرت چانه‌زنی بالایی در موضوع انتقال گاز ایران به اروپا دارد و ائتلاف بین ایران و روسیه اثری بر قدرت چانه‌زنی ایران در ورود به بازار گاز طبیعی اروپا ندارد.

گاز طبیعی, ایران, روسیه, ترکیه, اروپا, بازی شبکه