محمد جواد سرخوش - دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان شهرکرد
امید کیانی - دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان شهرکرد
احمد عربی جونقانی - دانشجویی دکتری برنامه ریزی درسی . دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران

هدف از پژوهش حاضر، برسی و تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی سال 97 از منظر فعال یا غیرفعال بودن به روش ویلیام رومی و فراهم آوردن اطلاعات و ارائه پیشنهادهایی به برنامه ریزان به منظور بهبود اصلاح این کتاب می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی و نمونه ی آن شش فصل (دوفصل از قسمت اجتماعی، دو فصل از قسمت جغرافیا، دو فصل از قسمتتاریخ) شامل 12 درس با حجم 37 صفحه بود که بصورت تصادفی از کل کتاب انتخاب گردید. واحد مطالعه پژوهش، تک تک صفحات نمونه بود که برای تحلیل متن، از جمله و برای تصاویر هر نوع شکل به کار رفته در کتاب در قالب (عکس، نموار، جدول، نقشه) و برای پرسش ها از سوالات بکار رفته استفاده شد. براساس این تحلیل ضریب درگیری دانش آموزان درسه مولفه متن و تصاویر و پرسش ها مورد توجه قرارگرفته است (سوالات به همراه متن در نظر گرفته شده است). روش تحقیق روش تحلیل محتوای توصیفی است و برای بررسی داده ها و اطلاعات از آمار توصیفی (جدول فراوانی، درصد فراوانی) و محاسبه ضریب درگیری بر اساس فرمول ویلیام رومی استفاده شده است که نتایج بدست آمده نشان می دهد که متن کتاب به همراه سوالات باضریب درگیری 73 / ، متنی غیرفعال است و کمتر دانش آموزان را به تجزیه و تحلیل و فعالیت وادار می کند و بیشتر به بیان ارائه مطالب علمی پرداخته است . تصاویر کتاب با ضریب درگیری 71 /،تصاویری غیرفعال هستند و بیشتر برای جلب توجه دانش آموزان در کتاب ارائه شده است.

تحلیل محتوا، مطالعات اجتماعی، دوره ابتدایی