آرش عبدی قزلقیه - معاون دبیرستان و دبیر ریاضی

خلاقیت ریاضی اغلب یک پدیده ناشناخته محسوب می شود. به نظر می رسد بیشتر دانشمندان علاقه مند نیستند فرآیندهای تفکر خود را که موجب خلق و ابداع می شود توصیف و تحلیل نمایند. یکی از اهداف مقاله حاضر، که متکی بر یافته های تحقیقی معاصر می باشد. آن است که با اشاره به بعضی از تعاریف و ویژگی های خلاقیت ریاضی، به توصیف و تحلیل فرآیندهای تفکر ریاضیدانان در حین خلق ریاضیات، بپردازد. در این راستا، یک مدل چهار مرحله ای شامل مراحل آماده سازی، کمون ، جرقه ذهنی و تأیید را مورد بررسی قرار می دهد. با مروری بر ادبیات، معلوم می شود که یک تعریف خاص و قراردادی برای خلاقیت ریاضی وجود ندارد. بعضی از تعاریف تأکید می کنند که یک عمل خلاقانه در ریاضیات می تواند شامل خلق یک مفهوم مفید با کشف یک رابطه شناخته نشده و با تغییر در سازماندهی ساختار یک نظریه ریاضی باشد. چالش ها در معرفی و توسعه خلاقیت ریاضی به علت تنوع زیاد تعاریف و ویژگی های آن است. درک، شهود، بصیرت و توانایی تعمیم دادن از جمله نیرو محرکه های خلاقیت ریاضی هستند. خطاپذیری یکی از ویژگی های فعالیت های خلاقانه ریاضی می باشد که باید مورد تقدیر قرار گیرد؛ زیرا همین وجود خطا است که می تواند باعث پیشروی های اساسی شود. لذا در آموزش ریاضی باید با توجه به این ویژگی ها ، شرایط و بستری فراهم نمود تا یادگیری معنادار (درک و بصیرت) از طریق برقراری ارتباطات و اتصالات بین مفاهیم و روش ها ایجاد شود و فرصت پرورش مهارت تعمیم دادن از این طریق فراهم گردد.

خلاقیت، آموزش، خلاقیت ریاضی، فعالیت های خلاقانه ریاضی