جعفر هوشیاری - دکترای روانشناسی اسلامی مجتمع آموزش عالی علوم انسانی جامعه المصطفی
مریم حیدری - دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی اسلامی مثبت گرا دانشکده هدی

هدف این پژوهش بررسی نقش خردورزی در خودمهارگری براساس روایات معصومین علیهم السلام بود که با روش توصیفی- تحلیلی از روش فهم عمومی متون دینی استفاده شد. همچنین ضمن بررسی و تعریف خودمهارگری از منظر اسلامی، روایات عقل از نظر ابعاد شناختی، رفتاری و عاطفی بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد؛ الف) انسان خردورز با افزایش ظرفیت وجودی خود در حوزه شناختی به وسیله تامل در شکوه خداوند و دوری از عجب و خود پسندی به آگاهی افزایی، اندیشه و تفکر و عبرت گیری از گذشته پرداخته و به واسطه عاقبت اندیشی و اهتمام به پیروی ازیقین، به معاد توجه کرده و به لزوم خداجویی و اطاعت از پروردگار روی آورد. انسان مطیع خداوند، با شکر گذاری در برابر نعمت های او و به کار گیری توانمندی های خود و توجه به پیامدهای انگیز شی خردورزی، مبنی بر یاری خداوند وتوجه به ابعاد تربیتی او، شامل: انذارها و بشارت ها، می تواند درمسیر تقوا گام بردارد؛ و در پرورش صفاتی نظیر عدالت جویی، توازن، نشاط و پرکاری و کسب فضایلی همچون بخشش و سخاوت، قناعت، تواضیع و مردم داری و پرورش توانایی مدیریت خشم در حوزه ی رفتاری ممارست ورزد؛ ب) شناخت تعقل علاوه بر ارائه معیارهای روشن منجر به شناخت و نظارت بر خود و تنظیم آگاهانه تمایلات نفسانی برای رسیدن به کمال تلقی شد؛ به نظر می رسد با ارتقای خردورزی، خودمهارگری و تقوا در افراد افزایش یابد.

خردورزی، خودمهارگری، تقوا، تعقل، کمال