سمّیت و آثار زیست محیطی نانوذرات

امروزه نانوفناوری و نانومواد به دلیل کاربردهای فراوان در حوزه های مختلف مانند صنعت، کشاورزی، پزشکی و غیره، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. بنابراین نانومواد جزیی از زندگی روزانه انسان شدهاند و ورود آنها به محیط زیست اجتناب-ناپذیر است. فناوری نانو پیشرفت و توسعه چشمگیری داشته است اما همراه با رشد در تولید محصولات و کاربردهای جدید، ممکن است آثار زیانباری را بر سلامت انسان و محیط زیست تحمیل کند. طرفداران این فناوری معتقدند با استفاده از نانوفناوری میتوان مشکلات زیست محیطی را برطرف کرد. از سوی دیگر برخی عقیده دارند که این فناوری خود زمینه ساز بحرانهای زیست محیطی خواهد شد. مشخص است که با چنین کاربردهایی، نانوذرات از طریق پساب و فاضلاب شهری و صنعتی، دفع زباله های جامد، لجن فاضلاب و رسوبات اتمسفری وارد منابع آب و خاک و محیط زیست میشوند. استفاده از این فناوری اجتناب ناپذیر است اما میبایست ارزیابی و مدیریت خطر انجام پذیرد و خطرهای زیست محیطی نانوذرات مشخص شود. سرنوشت و چگونگی توزیع نانومواد سنتزشده در طبیعت توسط ویژگیهای ذاتی آنها و همچنین شرایط محیط تعیین میشود. در این مقاله به تحلیل آثار مخرب زیست محیطی نانوذرات با تاکید بر کارهای پژوهشی که در ایران انجام شده است پرداخته میشود.