مسعود قربانی - کارشناس ارشد علوم باغبانی (گیاهان دارویی)، موسسه آموزش عالی سنا
مهیار گرامی - استادیار و عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی سنا
معظمه رمضانی - دکترای فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه ارومیه،ارومیه، ایران

گیاهان دارویی مواد شمیایی مخصوص و فعال با مقادیر بسیار کم در پیکره خود تولید و ذخیره می کنند و سهم بزرگی از فراورده های دارویی تجاری را به خود اختصاص می دهند. ریحان Ocimum basilicum حاوی اسانس با ترکیبات مختلف می باشد. با توجه به اینکه ریحان در خاک های آلوده به فلزات سنگین رشد می کند و همچنین نقش نانولوله ها در کاهش اثرات اکسیداتیو عناصر سنگین ضرورت مطالعه حاضر نمایان می گردد. یکـی از مهـمتـرین اثـرات نانولوله های کربن در بهبود ویژگیهای رشدی گیاه اسـت. قابلیت فراوان برخی از گونه ها در جذب ترکیبات آلوده کننده امکان استفاده ازگیاهان در پاکسازی محیط های آلوده را فراهم کرده است. در این آزمایش پس از کاشت بذر، و ظهور برگ جدیدگیاه، از تیمار نیترات کادمیوم و تیمار نانولوله کربنی چند دیواره عاملدار بر روی گیاه استفاده شد. نتایج نشان داد که با اعمال کادمیوم، ارتفاع، زی توده، فاکتور تجمع زیستی کاهش یافت که با علایم ظاهری کلروز، نکروز و کاهش تعداد برگ ها همراه بوده است که با اعمال نانوتیوپ پارامترهای مذکور افزایشی معنی داری را نشان داده اند. نتایج نشان داد که با اعمال نانوتیوپ به گیاه تحت تنش کادمیوم، میزان تجمعات فلز کادمیوم، بشدت کاهش بافته است .(%۵۴) از نتایج فوق می توان چنین استنباط کرد که نانوتیوپ می تواند بعنوان الیستور موثر در حذف تجمعات فلزات سنگین در گیاه ریحان عمل کند که بدنبال آن تاثیر بر رشد، مرفولوژی و همچنین متابولیت های ثانویه موثر در گیاه و در نهایت پاکسازی محیط زیست دارد.

نانوتیوپ، کادمیوم، زیست پالایی، محدودیت رشد.