مسعود قربانی - کارشناس ارشد علوم باغبانی (گیاهان دارویی)، موسسه آموزش عالی سنا
مهیار گرامی - استادیار و عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی سنا
معظمه رمضانی - دکترای فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه ارومیه،ارومیه، ایران

گیاه دارویی ریحان Ocimum basilicum سهم بزرگی از فراورده های دارویی تجاری را به خود اختصاص می دهد. ترکیبات تشکیل دهنده لینالول، سینویل، ژرانیول و متیل سینامات از اجزا مهم ریحان می باشد. گیاهان قادرند به طرق مختلف آلاینده ها را از محیط زیست دور نمایند بطوریکه با جذب انتخابی فلزات سنگین امکان استفاده ازگیاهان در زیست پالایی را فراهم کرده است. با توجه به اینکه ریحان در خاک های آلوده به فلزات سنگین نظیر کادمیوم، سرب، مس رشد می کند و یکـی از مهـمتـرین اثـرات نانولوله های کربن در بهبود ویژگی های رشدی گیاهان، تحریـک جوانـه زنـی و ریشـه زایـی در مرحله آغـازین رشـد گیـاه اسـت که اهمیت مطالعه حاضر را نمایان می کند. پس از کاشت بذر، و ظهور برگ، از نیترات کادمیوم و تیمار نانولوله کربنی چند دیواره عامل دار به صورت محلول پاشی بر روی گیاه اعمال شد. نتایج نشان داد که تیمار نانو تیوپ بر روی گیاه باعث افزایش ۴۴ ، ۶۲ و ۶۵ درصدی میزان قندکل، پرولین، فنل در نمونه تحت تنش کادمیوم نسبت به نمونه شاهد شده است. از نتایج فوق می توان چنین استنباط کرد که نانوتیوپ می تواند بعنوان الیستور موثر در حذف تجمعات فلزات سنگین در گیاه ریحان باشد که بدنبال آن تاثیر بر رشد و مرفولوژی و همچنین متابولیت های ثانویه موثر در گیاه دارد.

نانوتیوپ، کادمیوم، زیست پالایی، متابولیت ثانویه.