رحیم شعبانیان - دانشگاه پیام نور
ناهیده غنی زاده تبریزی - دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی میکروفونای کربنیفر در شمال‌غرب ایران، رسوبات ناحیه خمس از استان اردبیل مورد مطالعه سیستماتیک قرار گرفت. نهشته‌های مطالعه شده در برش چینه‌شناسی خمس، عمدتاً از رسوبات کربناته با میان لایه‌های دولومیتی تشکیل شده است. مطالعه مجموعه فسیلی به دست آمده از مقاطع نازک این برش، به شناسایی30 جنس و 15 گونه از 8 خانواده از روزن‌داران کف‌زی منجر شده است که مربوط به اشکوب‌های ویزئن پسین ـ باشکرین پیشین می‌باشد. جامعه روزن‌داران شناخته شده در برش چینه‌شناسی خمس هر چند در سطح جنس تا حدی مشابه روزن‌داران گزارش شده با بخش‌هایی از سازندهای قزل‌قلعه، خاشاچال، باقرآباد، دزدبند، سردر و سازند گچال‌ است، اما جامعه فسیلی این برش، منحصر به فرد می‌باشد. نتایج حاصل از این مقایسه نشان می‌دهد که نهشته‌های کربنیفر برش خمس، سن ویزئن پسین تا باشکرین آغازین دارد. در نتیجه می‌توان چنین استنباط کرد که رسوبات کربنیفر در این برش مربوط به بعد از فاز فرسایشی البرزین بوده و معادل با نهشته‌های کربنیفر دامنه شمالی البرز است. در واقع دریا در این ناحیه بعد از فاز پس‌روی البرزین، مجدداً پیش‌روی کرده و تا باشکرین پیشین تداوم داشته است.

میکروفونا, روزن‌داران, ویزئن پسین, باشکرین پیشین, کربنیفر, خمس, خلخال