هادی فرهنگ دوست - کارشناس ارشد معماری اسلامی، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران
فایزه نبوی - دکتری معماری، استادیار و عضو هییت علمی موسسه آموزش عالی بینالود، مشهد، ایران
معصومه برقچی - دکتری معماری، استادیار و عضو هییت علمی دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران

معماری معاصر خصوصا از دهه ۵۰ قرن بیست میلادی به بعد، تلاش هایی برای شناخت طراحی و فرایندهای مختلف آن را شاهد بوده است. همزمانی نسبی این تلاش ها با همایش های علمی میان رشته ای خصوصا در دهه ۳۰ و ۴۰ میلادی، به معنای شروع تفکراتی بود که به دنبال ایجاد چارچوب های کل نگرانه برای سامان دهی به محتوی و روش علوم بوده این تلاش هوا در علوم بسیاری، از مدیریت و جامعه شناسی گرفته تا علوم مهندسی وارد شود و باعث شکل گیری چارچوب هایی در چند میان رشت های جدید همچون سایبرنتیک ... شد در میان رشته ای های موجود همچون معماری، رویکردهای متفاوتی را شامل شد که در این پژوهش ضمن بازشناسی آنها، دسته بندی جدیدی بر اساس موضع گیری آنها نسبت به مفهوم سامانه معماری، ارایه شده است سامانه معماری به عنوان نتیجه ای ناشی از ورود تفکر سیستمی به حوزه معماری، مفهومی نظری است که ریشه های اصلی آن بر اساس پیچیدگی های ناشی از پیشرفت سریع علوم و فنون مرتبط با معماری توسط بسیاری از نظریه پردازان و طراحان معماری، بارها مورد توجه ضمنی قرار گرفته، و خواهان شکل گیری چنین چارچوبی شده اند بر این اساس می توان، نقش پژوهش کیفی حاضر را، در تحلین رویکردهای فوق (دسته بندی منابع، روش ها و خصوصیات کلی گفتمان های مطرح در منابع کتابخانه ای)، بدین صورت بیان کرد که سوالات و الزامات علمی برای پیاده سازی یک چارچوب جامع و روشمند در معماری، از درون پژوهش های نظریه پردازنه معاصر، را احصا کرده، و با ترکیب نتایج پژوهش های انتخا شده و مقایسه آن ها با یکدیگر، نتایج مستندی از کیفیت نیاز به تفکر سامانه نگر (سیستمی) در معماری ارایه کرده است.

نظریه، معماری، گفتمان، سامانه، طراحی