محبوبه فرزین - کارشناس ارشد، علم اطلاعات و دانش شناسی، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
حسن بهزادی - استادیار، علم اطلاعات و دانش شناسی، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
اعظم صنعت جو - استادیار، علم اطلاعات و دانش شناسی، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سودابه شهیدثالث - دانشیار، رادیوتراپی انکولوژی، گروه رادیوتراپی انکولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

مقدمه: سواد اطلاعات درمان به اطلاعات درمانی بیماران در طول فرایند درمان می پردازد که باید به درستی تعیین و هدایت گردد. پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه کسب سواد اطلاعات درمان بیماران مبتلا به سرطان انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع پیمایشی بود و جامعه مورد آزمون برای تعیین روایی و پایایی نهایی پرسشنامه، ۵۷۰ بیمار مبتلا به سرطان بودند که مراحل درمانی خود را دربیمارستان امید مشهد سپری می نمودند. پرسشنامه در بازه زمانی تیر ماه سال ۱۳۹۶ بین نمونه ای متشکل از ۲۲۷ بیمار توزیع گردید. روایی محتوایی با استفاده از شاخص نسبت روایی محتوا Content Validity Ratio) CVR) و شاخص روایی محتوا Content Validity Index) CVI) و روایی سازه با استفاده از آزمون کرویت نمونه Bartlett تعیین شد. ضریب Cronbach's alpha نیز جهت سنجش پایایی پرسشنامه مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: از بین ۴۰ گویه پرسشنامه، ۳۷ گویه با شاخص CVR برابر با ۷۶ / ۰ مورد پذیرش قرار گرفت که نشان از روایی ابزار داشت. تحلیل روایی سازه ابزار تهیه شده، ۲۵۸ / ۸۲۵۰ و سطح معنی داری ۰۰۱ / ۰ بود که نشان داد اندازه نمونه برای انجام تحلیل عاملی مولفه های اطلاعیابی بیماران مناسب می باشد. همچنین، نتایج تحلیل عاملی حاکی از آن بود که پرسشنامه تهیه شده، ابزاری چند بعدی و دارای ۶ مولفه است که بر طبق درصد واریانس و ارزش ویژه شامل «داروها، شیوه درمان، تغذیه، آزمایش ها، هزینه های درمان و ورزش» بود. ضریب Cronbach's alpha حاصل شده برای تمامی مولفه های پرسشنامه نیز از ۷ / ۰ بیشتر بود که بیان کننده پایایی ابزار می باشد. نتیجه گیری: بر مبنای پرسشنامه تدوین شده، این امکان برای کادر درمانی میسر خواهد شد که نیاز اطلاعاتی بیماران مبتلا به سرطان را در مولفه های مختلف سواد اطلاعات درمان تشخیص دهند و بر اساس آن، نیاز اطلاعاتی آنان را مرتفع سازند.

سواد اطلاعات، بیماران، سرطان، پرسشنامه ها