فاطمه فهیم نیا - دانشیار، علم اطلاعات و دانش شناسی، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
محبوبه ممتازان - دانشجوی دکتری تخصصی، علم اطلاعات و دانش شناسی، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مقدمه: سواد سلامت از دیرباز مورد توجه سازمان یونسکو و کلیه جوامع انسانی قرار گرفته و به علت اهمیت آن در سلامت فرد و جامعه، مطالعات بسیاری بر روی توسعه آن در زمینه های مختلف بهداشتی و پزشکی انجام شده است. خودکارامدی میتواند فرد را در ارتقای سواد سلامت یاری دهد و از طرف دیگر، این اطمینان را حاصل کند که فردی دارای سواد سلامت می باشد. بنابراین، هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین مولفه های خودکارامدی سواد سلامت مورد توجه در تحقیقات مذکور بود. روش بررسی: این مطالعه با استفاده از روش فراترکیب، به تجزیه و تحلیل نتایج و یافته ها پرداخت. پس از تعیین کلید واژه ها و جستجو در پایگاه های اطلاعاتی داخلی SID و Magiran و پایگاه خارجی PubMed ، ۶۴۹ مقاله یافت شد. با بررسی مقالات و اعمال فیلترهای زبان، سال و نوع مطالعه، ۲۵ مقاله انتخاب و مقوله ها با استفاده از جدول Shannon Entropy و ضریب Cohen's Kappa استخراج گردید. یافته ها: کدها در سه مقوله و هشت مفهوم دسته بندی شد. مقوله عوامل روانشناختی شامل مفاهیم «مدیریت خود، مهارت های فردی و مهارت های اجتماعی»، مفاهیم «امکانات ارتباطی و تبادل اطلاعات سلامتی» و مقوله عوامل آموزشی نیز شامل مفاهیم «مفاد و منابع آموزشی، موانع و محدودیتهای آموزشی و نظارت و اثربخشی آموزشی» بود. کدهایی همچون خودکارامدی، خودمدیریتی، آگاهی از علایم بیماری ها و آگاهی از اقدامات پیشگیرانه، بیشترین فراوانی را در مقوله های مختلف داشت. نتیجه گیری: در مطالعه حاضر، مولفه های تاثیرگذار بر خودکارامدی سواد سلامت شناسایی شد که میتوان از آن جهت برنامه ریزی ارایه آموزش های سواد سلامت اثربخش و ارتقای سلامت استفاده نمود.

سواد سلامت، خودکارامدی، فراترکیب