شیرین زاهدی - کارشناس ارشد، علم سنجی، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
علیرضا نوروزی - دانشیار، علم اطلاعات و دانش شناسی، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
سپیده فهیمی فر - استادیار، علم اطلاعات و دانش شناسی، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مقدمه: تجزیه و تحلیل استناد در پروانه های ثبت اختراع به پژوهش های علمی و مجلات، یکی از روش های موجود برای اندازه گیری رابطه بین علم و فنآوری محسوب می شود. از این رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان استناد به مجلات انگلیسی زبان ایرانی زیر نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پروانه های ثبت اختراع موجود در پایگاه ثبت اختراع و علایم تجاری آمریکا United States Patent and Trademark Office) USPTO) صورت گرفت. روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی و با رویکرد علم سنجی انجام شد. جامعه تحقیق متشکل از ۲۶۸ مجله انگلیسی زبان زیر نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران بود که عناوین آنها در USPTO مورد جستجو قرار گرفت. یافته ها: در مجموع، فقط به ۴۹ مورد از مجلات وزارت بهداشت استناد شده بود که تعداد پروانه های ثبت اختراع استنادکننده، ۲۰۷ مورد بود. مجله Advanced Pharmaceutical Bulletin بیشترین استناد را از سوی پروانه های ثبت اختراع دریافت کرده بود. ۶۵ درصد از پروانه های ثبت اختراع استنادکننده به مجلات وزارت بهداشت، در رده اصلی A یعنی «نیازهای انسانی» قرار گرفتند. بیشتر پروانه های ثبت اختراع استنادکننده به مجلات وزارت بهداشت متعلق به آمریکا و مالک بیشتر آنها دانشگاه استنفورد می باشد. نتیجه گیری: مجلات انگلیسی زبان ایرانی با بهره گیری از فرایند و راهبردهای لازم طبق سیاست ها و نظارت بر آنها، می توانند در سطح بین المللی جایگاه بهتری از لحاظ وضعیت مقالات و فن آورمحور بودن داشته باشند. بنابراین، با توجه به انتشار روزافزون مقالات در کشور، باید به کیفیت آنها بیشتر از کمیت توجه شود.

نشریات ادواری، استناد، پروانه ثبت اختراع، پایگاه ثبت اختراع علایم تجاری آمریکا، ایران