زهرا محمدی - دانشجوی دکترای حشره شناسی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران
آرش راسخ - دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران

رفتارهای دفاعی میزبان، شامل پاسخ های فیزیکی (پیش از تخم گذاری) و عکس العمل های فیزیولوژیکی (پس از تخم گذاری)، از عوامل مهم تاثیرگذار بر تصمیم گیری انتخاب میزبان و موفقیت های تولیدمثلی در پارازیتوییدها محسوب شده و می توانند استراتژی کاوشگری پارازیتوییدها را تحت تاثیر قرار دهند. در این پژوهش رفتارهای دفاعی پوره های سنین دوم و چهارم شته سیاه باقلا Aphis fabae Scopoli ، در مواجهه با ماده های جمعیت جنسی زنبور پارازیتویید Lysiphlebus fabarum (Marshall) (Braconidae: Aphidiinae) ، مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور گروه های همسن از پورههای سنین دوم و چهارم رشدی شته به صورت جداگانه تشکیل شد. در ادامه زنبورهای پرورش یافته روی پوره سن دوم شته، به طور انفرادی به لکه آزمایشی شامل ۱۵ پوره سن دوم یا چهارم شته سیاه باقلا معرفی گردید و به مدت ۳۰ دقیقه رفتارهای مختلف دفاعی میزبان ثبت شد. مطابق با نتایج، پوره های سن چهارم میزبان به طور معنی داری در مواجهه با زنبور پاسخ های دفاعی قوی تری در خصوص تعداد لگد زدن نسبت به پوره های سن دوم از خود نشان دادند. در مقابل شته های کوچکتر (پوره سن دوم) در دفاع از خود در مقابل زنبورها، قطرات دفاعی بیشتری را از کورنیکول خود ترشح کردند؛ که نشانگر این امر است که ترشح بیشتر این قطرات دفاعی در پوره سن دوم شته می تواند یک پاسخ سازگار در این مرحله رشدی شته باشد.

کورنیکول، موفقیت تولیدمثلی، سازگاری