زهرا بابایی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد معماری دانشگاه شهید بهشتی
عاطفه کرباسی - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

امروزه موزه های علوم و فناوری آموزش موثر و توضیح ملموس علم را برعهده گرفته و رسالت ارائه آموزش ملموس در محیطی نشاط آور را برای ایجاد انگیزه برای کسب مدارج بالای علمی در مخاطبان خود بر عهده دارند. این مجموعه ها زیرساخت های فکری لازم را برای خلاقیت و نوآوری در مخاطبان فراهم می آورند و نقشی تعیین کننده در توسعه پایدار و پیشرفت کشورها به عهده دارند. در ایران سالیان سال است که نیاز به برپایی و ساخت چنین موزه ای احساس می شود. به دلیل اهمیت زیاد این موزه و جای خالی آن در ساختار آموزشی ایران، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و شهرداری تهران تصمیم به برنامه ریزی و ایجاد این موزه گرفتند. در این راستا، در مقاله پیش رو با توجه به اهمیت ساخت این موزه که از نیازهای اساسی سیستم آموزشی روز دنیا و ایران است و به منظور نیل به دستاوردهای رهنما جهت طراحی معماری این موزه، سه نمونه از برترین موزه های علوم و فناوری جهان بررسی شده و ضمن شناخت نیازهای کارفرما و نگاهی به مخاطبان و تأملی در بایسته های مکانی این موزه، فعالیت ها و عرصه های کلان مورد نیاز موزه علوم و فناوری در ایران در قالب برنامه کالبدی مهم ترین بخش های موزه تدوین شده است. روش پژوهش کیفی و ابزارهای جمع آوری اطلاعات آن مطالعات کتابخانه ای منابع مکتوب، مصاحبه با افراد مطلع و بررسی تجربیات قبلی برخی کشورها از طریق صفحات وب است.

موزه علوم و فناوری، معماری موزه، برنامه کالبدی موزه، برنامه معماری موزه علوم و فناوری، موزه علوم و فناوری ایران