علی پورعسکری شیرازی نژاد - دانشجوی کارشناسی پیوسته، علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید رجایی شیراز، فارس، ایران
محمدرضا امتیازی - دانشجوی کارشناسی پیوسته، علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید رجایی شیراز، فارس، ایران

انسان موجودی اجتماعی است که باید در اجتماع و بین هم نوعان خود زندگی کند. این شیوه زندگی او را مکلف به دانستن یک سری حقوق و وظایف می کند که از جمله آن ها می توان به » حقوق شهروندی « اشاره کرد. روش پژوهش پیش رو تحلیل محتوای کیفی از کتاب های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی ( سوم، چهارم، پنجم، ششم ) می باشد. جامعه آماری این پزوهش کتاب های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی است که معیار توصیف بررسی شده در آن حقوق شهروندی است که بر اساس این معیار طبقه بندی صورت پذیرفته که دارای نُه مؤلفه و یک طبقه سایر می باشد. واحد ثبت در این پژوهش، پاراگراف و تصویر است. برای تعیین پایایی از ضریب توافق هولستی استفاده شده که در پاراگراف این ضریب بالای 0/94 و در تصویر بالای 0/97 بدست آمده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی مؤلفه های حقوق اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، تاریخی و ... در کتاب های مزبور بوده، که آیا کتاب به دانش آموزان مفاهیم حقوق شهروندی را به عنوان یک مهارت آموخته یا فقط آموزش صرف بوده است؟ نتایج پژوهش نشان می دهد کتاب بعضی از مؤلفه ها را، به عنوان مهارت و سبک زندگی نگاه کرده و در بسیاری از مواقع فقط صرف آموزش و آشنایی با مؤلفه های حقوق شهروندی مورد توجه قرار داده است.

حقوق شهروندی، تحلیل محتوا، کتاب درسی مطالعات اجتماعی، هولستی