محبوبه هادی نژاد - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مرتعداری از دانشگاه تربیت مدرس
محمد کاظم کریمی - کارشناس آموزش و ترویج اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان کیار
مرتضی صالحی - کارشناس جنگل و مرتع شهرستان کیار
عباس محمودی - کارشناس جنگل و مرتع شهرستان کیار

منابع طبیعی و محیط پیرامون ما بخشی از ثروت بیكرانی است که حیات مادی انسان به آن وابسته است. بسیاری از خواسته ها و نیازهای مادی انسان از منابع طبیعی تأمین می شود. با افزایش جمعیت و پیشرفت تكنولوژی، تقاضای بهره مندی از منابع طبیعی فزونی می یابد. از این رو هر روز نقش منابع طبیعی در زندگی انسان حیاتی تر می شود. بیان این نكته حائز اهمیت است که بهره برداری مطلوب از منابع طبیعی می تواند ضامن ماندگاری و توسعه ی پایدار باشد و بهره برداری نادرست می تواند به نابودی منابع طبیعی منجر شود. مراتع، اهمیت و جایگاه ویژه ای در اکوسیستم کره زمین دارند؛ اما در اثر افراط و تفریط آسیب های جدی و گاه جبران ناپذیری بر آن وارد شده است. مراتع از جمله مهم ترین ثروت های طبیعی ایران هستند. همان گونه که فعالیت های عمرانی به عنوان یكی از شاخصه های توسعه یافتگی کشورها محسوب می شود، سطح مراتع، تنوع ژنتیكی و توسعه ی مراتع در حوزه ی منابع طبیعی، به عنوان یكی از شاخصه های توسعه یافتگی به شمار می روند. از موارد دیگر اهمیت مراتع، حفاظت از خاك است. تخریب می تواند به صورت کاهش سطح مرتع در اثر بهره برداری مفرط، بی رویه، بیش از میزان رویش و یا تغییر کاربری، کاهش موجودی گیاه در هكتار بر اثر بهره برداری های مفرط و خارج از ضوابط طرح، کاهش گونه های مرغوب در هكتار، کاهش تنوع زیستی و غیره باشد. از این رو امروزه یكی از مشكلات منابع طبیعی بهره برداری بی رویه و تخریب وسیع عرصه های منابع طبیعی کشور است. متأسفانه بهره برداری بی رویه، عدم رعایت تعادل دام و مرتع، خشكسالی های مكرر و دلایل بی شمار دیگر این ثروت ملی را که به عنوان بستر حیات تلقی می گردد در معرض نابودی قرار داده است. مراتع کشور علی رغم آسیب های فراوانی که در سال های اخیر بر آن وارد شده است، نقش ارزنده ای در اقتصاد و امر اشتغال در کشور دارند. بنابراین تحقیق حاضر با هدف مروری بر تحقیقات انجام شده و اهمیت بررسی علل تخریب مراتع ایران صورت گرفت.

مراتع، حفاظت خاک، فرسایش، مدیریت