آویده کامرانی - استادیار گروه شهرسازی دانشگاه ازاداسلامی واحد تهران جنوب
الهه خرد رنجبر - دانش اموخته کارشناسی ارشد شهرسازی

با توجه به اینکه خدمات شهری به مثابه نوعی کالای عمومی محاسبه می شود که برآورد و مکان یابی صحیح آن ها در حوزه مدیریت شهری است؛ بنابراین نمی توان بخشی از جامعه ی شهری را از آن محروم کرد عدالت فضایی به منزله توزیع عادلانه خدمات وامکانات شهری به منظور رسیدن به یک جامعه متوازن و یکی از رهیافت های عدالت اجتماعی است عدم توزیع مناسب خدمات باعث از میان رفتن عدالت و افزایش نارضایتی شهروندان از محل سکونت خود و مدیران شهری خواهد شد. در این تحقیق نیز به بررسی عدالت فضایی در منطقه یک کلانشهر کرج پرداخته شد. تحقیق کاربردی و بصورت توصیفی - تحلیلی است. برای سنجش عدالت فضایی در دسترس به خدمات 9 دسته کاربری در قالب 11 نوع مورد بررسی قرار گرفت. توزیع فضایی کاربری ها و میزان سطح اختصاص یافته و به هریک از آن ها در سطح محلات مورد مطالعه به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی تعیین و محاسبه گردید. در تحلیل داده ها از مدل ویکرو فازی که جزئی مدل های تصمیم گیری چند معیاره محسوب می شوند استفاده گردید. براساس نتایج مدل ویکرو فازی محله عظیمیه شمالی در زمره محلات برخوردار و محله های اسلام آباد و عظیمیه جنوبی به ترتیب جره محلات نیمه برخوردار و محروم به شمار می آیند این نتیجه درحالی است که محله اسلام آباد جزء محله های اسکان غیررسمی در این منطقه به شمار می اید و عظیمیه محله ای طراحی شده و منظم است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که محدوده منطقه یک شهر کرج از وضعیت مناسبی در توزیع فضایی کاربری ها برخوردار نمی باشد تزریق کاربری های خدماتی با نگاه به طرح های فرداست محدوده نظیر طرح تفصیلی و طرح راهبردی زمینه لازم برای رفع این عدم تعادل فضایی می باشد.

عدالت فضایی، عدالت اجتماعی، خدمات شهری، کرج، منطقه یک