کیوان پیشرویان - دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی، گرایش برنامه ریزی منطقه ای، دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران مرکز

بروز سوانح طبیعی و ایجاد خسارات و تلفات جانی و مالی اشی از این سوانح در نقاط مختلف جهان بخصوص شهرها موجب شده تا توجه به ایمن تر کردن شهرها در برابر مخاطرات طبیعی به عنوان یکی از دغدغه های مدیران و برنامه ریزان شهری تبدیل گردد. فراهم ساختن زمینه های لازم جهت بازگشت شهرها به حالت اولیه و تاب آور کردن آن ها سبب گردیده تا تاب آوری شهری یکی از محورهای مطالعاتی جدید در حوزه های شهرستان و برنامه ریزی شهری می باشد. از این رهگذر سنجش میزان تاب آوری شهرها و زمینه سازی برای تاب آور نمودن آن ها نیز موضوع بسیاری از پژوهش های نوین قرار گرفته است. براین اساس در پژوهش حاضر سنجش میزان تاب آوری شهری در برابر بلایای طبیعی درشهر بیرجند مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر از نظر ماهیت کاربری و روش انجام آن نیز توصیفی ـ تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش نیز متخصصین،کارشناسان و صاحبنظران حوزه مدیریت شهری، دشهرسازی جامعه شناسی شهری است، که 100 نفر به عنوان حجم نمونه به صورت هدفمند مشخص و مورد پرسشگری قرار گرفتند. جمع آوری اطلاعات نیز از طریق مطالعات کتابخانه ای، مطالعه اسناد و مدارک، بررسی میدانی و تهیه و توزیع پرسشنامه انجام گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات در محیط نرم افزار spss به کمک آزمون های آماری T-Test و ضریب رگرسیون چند متغیره انجام پذیرفت. نتایج پژوهش نشان داد از بین ابعاد مختلف تاب آوری اجتماعی با ضریب بتا 0.681 بیشترین تاثیر را در تبیین واریانس تاب آوری شهر بیرجند دارا است. تاب آوری اقتصادی، اکولوژیکی و نهادی نیز با 0.196 و 0.311 و 0.498 به ترتیب در رتبه ای دوم تا چهار در تبیین واریانس تاب آوری شهر بیرجند قرار دارند. بنابراین ضروری است که برنامه ریزان و مسئولان امور شهری با توجه به نیازهای هر شهر و برای هریک از محلات و مناطق آن شهر برنامه ریزی کرده، تا در هنگام بروز بلایای طبیعی کمترین آسیب متوجه شهر باشد.

تاب آوری شهری، بلایای طبیعی، بیرجند