شعله زکیانی - کارشناسی ارشد، علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه پیام نور، مشهد، ایران.
ثریا ضیایی - دانشگاه پیام نور مشهد
نسرین داوری دولت آبادی - دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان

هدف: نظریه در هر حوزه علمی از جمله علم اطلاعات و دانش‌شناسی اهمیت ویژه‌ای دارد. پژوهش حاضر درصدد مقایسه میزان استفاده از نظریه بین فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی و فصلنامه تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های می‌باشد. روش‌ها: پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوای مقول‌ه­ای از طریق وب‌سایت فصلنامه­‌های کتابداری و اطلاع­‌رسانی و تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی صورت گرفت. تمامی مقالات دو فصلنامه اعم از پژوهشی، مروری، کوتاه، نامه به سردبیر و ... به ترتیب 404 و 340 فقره طی سال‌های 1397-1388 جامعه پژوهش تحقیق را تشکیل دادند. ابزار گردآوری داده­‌ها سیاهه وارسی بود. جهت جستجوی اطلاعات از واژگان نظریه، مدل، الگو و پارادایم استفاده شد. هر مورد در هر مقاله تنها یک‌بار شمارش گردید. داده‌ها با نرم‌افزار Excel تجزیه و تحلیل شد نتایج: نتایج نشان داد که با وجود آنکه تعداد مقالات فصلنامه کتابداری و اطلاع­‌رسانی از فصلنامه تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه­‌های عمومی 100 مقاله کمتر بود اما میزان استفاده آن از کلیدواژه­‌های منتخب بیشتر بود. همچنین این تحقیق میانگین میزان استفاده از نظریه در فصلنامه­‌های تحقیقات اطلاع­‌رسانی و کتابخانه­‌های عمومی و کتابداری و اطلاع­رسانی را به ترتیب 37 و 45 درصد اعلام کرده است. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج نشریات حوزه کتابداری و بطور عام تمامی حوزه‌ها در انتخاب مقالات خود که به مقالاتی که به مفاهیم بنیادین علوم پرداخته­‌اند، بهای بیشتری داده و در پذیرش آن‌ها این موضوع را مدنظر قرار دهند. استناد به نظریه و واژگان مشابه در مقالات محققین بایستی مدنظر باشد تا کمک شایانی به تکوین فلسفه علم کتابداری، پیشرفت، شناخت و توسعه آن بیانجامد.

Information Science, Theory, Pattern, Model, Paradigm., علم اطلاعات و دانش‌شناسی, نظریه, الگو, مدل, پارادایم.